Ondernemers massaal op de fles sinds begin crisis

Wie in deze tijd door de winkelstraten loopt, ziet enerzijds eindeloos veel enthousiaste shoppers die met tassen tegelijk de kledingwinkels uitkomen - in sommige steden kun je over de hoofden lopen, zo druk is het - maar anderszijds is er ook veel misère. Er is meer leegstand dan ooit. Sommige winkelpanden staan al jaren leeg.

Volgens marktonderzoeker Q&A is het razendsnel gegaan sinds het begin van de economische crisis in 2008. Sindsdien zijn er maar liefst 22.000 winkels verdwenen, verreweg het grootste deel na een faillissement. Nu zijn er nog zo'n 90.000 winkels over. Dat is fors, heel fors. Winkelketens als de Free Record Shop, It's, Halfords en Polare zijn allemaal failliet gegaan. Ook met de HEMA gaat het niet goed.

Het is een slecht teken als winkels massaal op de fles gaan omdat ze zich niet meer kunnen redden. Het heeft vanzelfsprekend iets te maken met het slechte beleid van de landelijke en lokale overheid. Die proberen op alle mogelijke manieren ondernemers te pesten met extra regeltjes en belastingen. Een gemiddelde ondernemer is onderhand meer bezig met die regels dan met de zaak zelf.

Er is ook een andere kant van het verhaal. Niet voor niets denkt de directeur van Q&A dat deze ontwikkeling op zich niet slecht is:

Paul Moers, merken- en detailhandeldeskundige, zegt zelfs tegen de NOS: "Als je niet levert wat de consument wil, laten klanten je vallen. Zo simpel is het. Dan krijg je terug wat je verdient: een faillissement." Dit is 100 procent waar. Het is de kern van het kapitalisme dat wij hebben omarmd (en waar sommigen een gruwelijke hekel aan hebben). Bedrijven die niet meegaan met de voorkeuren van consumenten op bijvoorbeeld het gebied van online shoppen kunnen zomaar failliet gaan. Dat is hun eigen schuld. Lees verder op pagina twee.

Wat dat betreft is het dus helemaal niet erg dat sommige bedrijven omvallen. Het is zelfs heel normaal en gezond voor een economie. Bedrijven die hun zaakjes niet op orde hebben, verdwijnen, en de rest wordt groter. Als ik liever bij een online-winkel mijn nieuwe televisie koop - omdat de prijzen lager zijn - dan heeft de electronicaketen in de winkelstraat een groot probleem. Als die keten wil blijven bestaan, moeten ze nadenken over hoe ze mij weer naar de winkel kunnen lokken. Dat is niet altijd makkelijk.

Toch deel ik het optimisme niet dat het alleen maar goed is dat winkelketens op de fles gaan, hoe logisch het soms ook is. Er speelt namelijk wel degelijk mee dat ondernemers te veel worden gehinderd door een bemoeizuchtige overheid. Als we die overheid nou eens zouden terugdringen, dan durf ik wel te wedden dat geen winkelstraat nog last heeft van leegstand. Als dat wél zo is, dan kunnen we inderdaad met zekerheid stellen dat het enkel en alleen te maken heeft met de vrije markt.

Over kapitalisme gesproken: Milton Friedman wist als geen ander uit te leggen waarom het kapitalisme beter is dan het socialisme. Zie deze geweldige klassieke video waarin Friedman werd geïnterviewd in de Phil Donahue Show (1979):