Polderen over klimaat

Gerbrand Komen: 'Ik volg de discussie met rode oortjes. Er zijn zeer veel waardevolle bijdragen, maar tegelijk krijg ik niet de indruk dat dat de meer extreme standpunten bij elkaar brengt.'

Een buitenlandse correspondent schreef mij onlangs over de klimaatdialoog:

But this is War. And war is no time for pussy–footing.

Maar als Nederlander, opgegroeid in de poldertraditie, wil je daar natuurlijk niet van horen. Dus dialoog! En liefst een serieuze, zonder wederzijdse verkettering en ad hominems! Mede dankzij de medewerking van Paul Luttikhuis met zijn NRC–klimaatblog lijkt dat te gaan lukken. Paul Luttikhuis:

Kort na de verschijning van het boek De Twijfelbrigade van Jan Paul van Soest, over wat hij beschouwt als verdraaiingen in het klimaatdebat, werden hij en de econoom Hans Labohm, die op zijn blog De Dagelijkse Standaard regelmatig over klimaatonderwerpen schrijft, door oud–KNMI wetenschapper Gerbrand Komen uitgedaagd om in debat te gaan. Hij vroeg ze om zo precies mogelijk hun visie te formuleren. Was er tussen deze tegenpolen in het klimaatdebat common ground te vinden?

Komen stelde een reeks prikkelende en precieze vragen – over onzekerheden of ‘robuuste bevindingen’, over kernenergie of windenergie, over de zin van mitigatie of de noodzaak van adaptatie. Labohm en Van Soest reageerden daarop en uiteindelijk is het idee ontstaan om op dit blog een dialoog te beginnen.

Nu de klimaatwetenschap heeft gesproken en de vijfde cyclus van IPCC-rapporten is voltooid, is het een goed moment voor die bezinning. De komende tijd zal ik daarom af en toe een blog schrijven waarin het debat tussen – om het voor één keer zo te noemen – sceptici en alarmisten, zich niet beperkt tot de reacties, maar onderwerp is van het blog zelf. Ik doe dat naast de reguliere berichten over het klimaatnieuws.

Aldus Paul Luttikhuis. Inmiddels is de discussie in volle gang. Het is verheugend vast te stellen dat, in tegenstelling tot vorige discussies, de deelnemers zich relatief netjes gedragen en zich beperken tot een zakelijke dialoog. Hierbij komt een rijke waaier aan inzichten – oude en nieuwe – naar voren. Fascinerend! Paul Luttikhuis had zijn 'posting' getiteld: 'Dialoog: Wat ons bindt – of juist niet.' Verschillende deelnemers constateerden spijtig dat er tot dusver nog weinig verbindende elementen in de discussie naar voren waren gekomen. Paul Luttikhuis vroeg Gerbrand Komen naar zijn indrukken terzake: Paul Luttikhuis:

Omdat zowel reageerders hier en ook op Twitter zich afvragen of zo’n dialoog nog wel zin heeft (sterker nog, eigenlijk zeggen ze dat die geen zin heeft), heb ik Gerbrand Komen, vóór zijn pensioen als klimaatwetenschapper verbonden aan het KNMI, gevraagd zijn visie hierop te geven. Hij is tenslotte de man die Hans Labohm en Jan Paul van Soest voor dit debat bijeen bracht. Dit is wat hij schrijft:

Gerbrand Komen:

Ik volg de discussie met rode oortjes. Er zijn zeer veel waardevolle bijdrages, maar tegelijk krijg ik niet de indruk dat dat de meer extreme standpunten bij elkaar brengt. Anderen zien dat ook zo en hebben daarom de vraag gesteld of dit soort discussie wel zinvol is.

Ik geef toe dat ik zelf ook wel eens de wanhoop nabij ben, maar blijf uiteindelijk toch geloven in de zin van een dialoog. Ik ben daar redelijk gedreven in, omdat ik ziek ben van de polarisatie in de samenleving, die naar mijn mening vaak mede veroorzaakt wordt door gebrek aan wederzijds begrip. Soms is die polarisatie onoverbrugbaar met name als de emoties de overhand hebben. Maar soms kan praten helpen. Ik heb veel ervaring op dat terrein. Soms leiden gesprekken tot niet meer dan enig inzicht in de drijfveren van anderen, zonder dat we inhoudelijk dichter bij elkaar komen. In die gevallen kun je hooguit vaststellen dat je het oneens bent, maar zelfs dat geeft al lucht. In andere gevallen kun je wel degelijk inhoudelijk van elkaar leren. Ik heb in ieder geval zelf veel geleerd van kritiek op de klimaatwetenschap.

In voorgesprekken met Hans Labohm en Jan Paul van Soest heb ik gemerkt dat ook zij serieus van gedachten willen wisselen. Ik weet natuurlijk niet hoe het afloopt, maar heb de hoop nog helemaal niet opgegeven.

Misschien helpt het om wat meer focus aan te brengen in de discussie. De vragen van Paul Luttikhuis luidden: ‘Verandert het klimaat als gevolg van menselijke activiteit? Zo niet, waardoor dan wel? En zo ja, is er reden om aan te nemen dat die veranderingen meevallen of juist niet?’

De discussie draait dan al gauw om de klimaatgevoeligheid. Marcel Crok heeft daarover flink wat relevante input geleverd, en daar is ook weer goed op gereageerd. Ook de suggestie van Bert Amesz (#139) lijkt me zeer relevant. Misschien is het bijna zo ver dat Labohm en Van Soest kunnen vaststellen dat ze het over deze vragen oneens blijven, maar nog wel van gedachten wil wisselen over risico’s, maatregelen en hun onderliggende wereldbeelden. Aan de andere kant heb ik ook veel leerzaams langs zien komen, en het zou jammer zijn om dat vroegtijdig af te breken.

Gerbrand Komen Lees verder hier. Inmiddels staat de teller op ruim 200 commentaren!

Voor mijn eerdere DDS-–bijdragen zie hier.