De absurde loondoorbetalingsplicht bij ziekte

Als zelfs onze progressieve en immer politiek-correcte publieke omroep de noodklok luidt over een misstand ten nadele van de werkgevers, dan moet er werkelijk iets ernstigs aan de hand zijn.

Toch gebeurde dit in de uitzending van Nieuwsuur van zondag 16 november, waarin werd gesteld dat kleine bedrijven te zwaar worden belast bij ziekteverzuim.

Volgens Mark Diebels, arbeidsadvocaat en onderzoeker bij de Universiteit van Tilburg, is de Nederlandse loondoorbetalingsplicht zelfs in strijd met Europese regelgeving. Waar Duitse bedrijven het loon zes weken moeten doorbetalen en Belgische bedrijven maar een maand, is de Nederlandse ondernemer twee jaar het haasje, aldus Diebels. En als het UWV oordeelt dat de werkgever onvoldoende inspanningen heeft gedaan voor reïntegratie, kan daar nog een derde jaar bij komen. 

Terecht stellen diverse deskundigen dat deze loden last veel te zwaar is voor kleine bedrijven en kan leiden tot faillissement, wanneer bijvoorbeeld twee van tien werknemers langdurig ziek worden. Maar ook voor veel middelgrote bedrijven, die na zeven jaar financiële crisis vaak nauwelijks financieel vet meer hebben op de botten, kan een te hoog langdurig ziekteverzuim een bedreiging vormen voor de continuïteit. Je ziet dan ook de laatste jaren een verlammende angst bij veel bedrijven om werknemers nog een langdurig of vast contract te geven.

Natuurlijk zijn er oorzaken te noemen voor de Nederlandse afwijking van andere landen. In onze doorgeslagen welvaartsstaat van de jaren zeventig en tachtig is er massaal misbruik gemaakt (door zowel werkgevers als werknemers) van de WAO-regeling. Om te voorkomen dat de overheidsfinanciën gierend uit de bocht zouden vliegen, is op 1 april 2002 de Wet Verbetering Poortwachter doorgevoerd. Vervolgens werd in 2005 de WIA (Wet Werk en Inkomen naar arbeidsvermogen) ingevoerd, als opvolger van de WAO. Hoewel deze wetten zeker verbeteringen bevatten, is het financiële risico van ziekte wel héél eenzijdig bij de werkgevers gedeponeerd.

Toen ik in mei j.l. de hervormingen van de arbeidsmarkt  van Rutte en Samsom (kabinet Rutte-Asscher) analyseerde voor DDS, kwam ik tot de conclusie dat er weinig hervormd wordt. Met de inmiddels door het parlement aangenomen Wet Werk en Zekerheid is er vooral sprake is van symboolpolitiek. De bedoeling was dat werknemers eerder in vaste dienst komen. Inmiddels merk ik ook in het veld (ik ben HR consultant en interim manager)  geluiden, dat deze zogenaamde hervormingen (de facto: nóg meer overheidsbemoeienis) averechts werken en veel bedrijven momenteel hun toevlucht zoeken tot payrolling en ZZP-constructies. En hoewel de ontslagvergoeding omlaag gaat, lijkt er eerder sprake te zijn van een juridisering dan van  versoepeling van het ontslagrecht.

Ik heb de indruk dat de politieke leiders van nu zoals Rutte, Zijlstra, Samsom en Asscher, als typische vertegenwoordigers van de pragmatische generatie, leuk “beleidskwartet” kunnen spelen onder leiding van Wouter Bos en allerlei zaken onderling uitruilen, maar dat het bij hen ontbreekt aan een coherente visie en ook aan een helder besef van oorzaak en gevolg bij beleidsmaatregelen.

Wie de Nederlandse arbeidsmarkt op een zinnige manier wil hervormen, zal niet ontkomen aan het ter discussie stellen van heilige huisjes zoals de loondoorbetalingsplicht bij ziekte, of die andere Nederlandse anomalie, de preventieve ontslagtoets. Pikant detail is dat de laatste nog is ingevoerd tijdens de Duitse Bezetting. Vóór WO2 hadden Nederlandse werkgevers meer vrijheid “to hire and fire”. En hoe onsympathiek of vreemd het moge klinken in de oren van progressief Nederland, als werkgevers iets meer vrijheid krijgen in dit opzicht, zullen ze ook makkelijker mensen aannemen.

Als we ook nog eens bedenken dat Samsom’s gedroomde opvolger als partijleider Lodewijk Asscher 231 miljoen euro aan belastinggeld wil uitgeven voor een banenplan dat volgens deze snoeiharde analyse op Jalta.nl door Edin Mujagic, als resultaat hooguit een magere 2000 banen zal opleveren (en dus ruim 200.000 euro per baan kost!), dan wordt duidelijk dat Asscher en Rutte druk doende zijn het paard achter de wagen te spannen. Dit terwijl échte hervormingen van de arbeidsmarkt, zoals die een jaar of tien geleden zijn doorgevoerd in Duitsland tijdens bondskanselier Gerhard Schröder, tienduizenden, op termijn misschien wel honderdduizenden banen kunnen opleveren.

Gelukkig is er in ons parlement inmiddels een klassiek-liberaal alternatief ontstaan dankzij de twee voormalige PVV’ers  Bontes en Van Klaveren, die de partij Voor Nederland (VNL) hebben opgericht. Joram van Klaveren heeft onlangs parlementaire vragen gesteld aan de regering over de loondoorbetalingsplicht bij ziekte en heeft de regering opgeroepen om deze anti-werkgeverswetgeving bij ziekte te schrappen. Via deze link  kunt u zijn vragen nalezen.