Hans Feddema, ISIS en de dood van het pacifisme

De kogel is door de linkse kerk. Het voorheen pacifistische GroenLinks steunt het militaire ingrijpen tegen ISIS. Niet iedereen in de partij is blij met deze steun.

Voordat Ewout Klei hier aftrapt, willen wij hem van harte welkom heten als nieuwe columnist bij De Dagelijkse Standaard. Klei is een beetje links (hij heeft in een ver verleden geschreven voor Joop.nl, waar hij even later weer afstand van nam), maar dat zorgt alleen maar voor meer discussie en debat hier op de site. Klei is de spirituele opvolger van Bart Schut, die voor Jalta gaat werken - adjunct-hoofdredacteur Frank Verhoef.

Antropoloog Hans Feddema, mede-oprichter van GroenLinks en tegenwoordig vooral actief in het reliplatform De Linker Wang, vindt dat zijn partij een verkeerde keuze heeft gemaakt. In zijn artikel 'Het Westen is niet de politieman van de wereld'' bestrijdt hij de Nederlandse deelname aan de internationale coalitie. Nederland zou zich laten leiden door emotie en bij de Verenigde Staten in een goed blaadje willen komen. Een oorlog tegen ISIS zou bovendien zorgen voor verdere radicalisering van soennitische moslims en Iran en de Syrische president Assad in de kaart spelen. Feddema noemt de oorlog tegen ISIS in dit verband zelfs 'een kruistocht tegen de islam'. Feddema wil de strijders van ISIS niet demoniseren. Hoewel hij hun gewelddadige optreden afkeurt ziet hij ISIS-strijders in de eerste plaats als idealisten. ISIS is volgens Feddema "een soort radicale bevrijdingsbeweging in het kader van de Arabische Lente, dus onderdeel van de zeer verlate Democratische Revolutie, die bij ons in 1789 begon".

Hoewel Feddema in zijn artikel enkele nuances maakt - hij keurt het gewelddadige optreden van ISIS af en wijst mijns inziens ook terecht op het gevaar van verdere radicalisering bij soennitische moslims - is het stuk een typisch product van vooringenomen wensdenken. Het Westen is fout, maar ISIS moet je begrijpen. Feddema schuwt ideologisch geladen woorden als 'kruistocht' en 'kolonialisme' niet om het westerse ingrijpen bij voorbaat al in diskrediet te brengen, maar neemt daarentegen niet het woord 'genocide' in de mond als hij het lot van de christenen, Koerden, sjiieten en yezidi’s summier aanstipt. Hij schrijft heel eufemistisch: "Dat ongewapende religieuze minderheden in de bergen het slachtoffer dreigden te worden, heeft uit woede en compassie het geweldsdenken bij ons natuurlijk doen toenemen. Dat daar toen door Obama kort humanitair is ingegrepen, was goed. Die minderheden zijn nu veilig."

Geweldsdenken. Het ligt dus weer aan het Westen. Dat ISIS yezidi’s levend begraaft, geëmancipeerde moslima's voor het vuurpeloton zet en christenen de keuze geeft om zich te bekeren, een extreemhoge belasting te betalen of vermoord te worden daar maakt Feddema geen woord aan vuil.

Hoewel Hans Feddema afkomstig is uit de Evangelische Volkpartij (EVP), de christelijke partij die in de jaren tachtig fel tegen kernwapens was, lijkt zijn pacifisme meer op dat van de Pacifistisch-Socialistische Partij. PSP'ers waren vaak in de eerste plaats antimilitarist. Ze keerden zich tegen de NAVO en tegen kernwapens, maar voor het geweld van de antikolonialistische bevrijdingsbewegingen in de Derde Wereld hadden ze alle begrip. Bij Feddema is dit standpunt geradicaliseerd. Het lijkt erop dat in zijn visie het Westen per definitie de agressor is, en de islam, zelfs in de meest verschrikkelijke gedaante van ISIS, per definitie het slachtoffer.

Helaas is het antikolonialistische frame nog steeds heel krachtig in de wetenschap en in de media, met als gevolg dat ISIS in sommige linkse kringen op verbazingwekkend veel begrip mag rekenen, hoewel men tegenwoordig liever spreekt over 'begrijpen'. Het Westen steunt toch de kolonisatiepolitiek van Israël? En het kapitalistische Westen is toch eigenlijk uit op de olie? U kent deze afgedraaide plaat wel. Maar is dit doorgedraaide antikolonialisme nog wel pacifistisch? En is het nog wel ethisch? Principiële pacifisten zouden het geweld van ISIS veel harder veroordelen. Maar dat eerlijke pacifisme is allang hartstikke dood. Vergeet de genocide op de yezidi’s! Weet je wat pas erg is? Zwarte Piet! En het Mauritshuis natuurlijk.

Om genocidale moordenaars tegen te houden moet je vuile handen maken. Een pacifistische aanpak helpt niet. Helaas pindakaas leven we in een cynische grotemensenwereld waar het niet draait om liefde en dartelende blote dames in een weiland, maar om geld en macht. In plaats van bij Ghandi of Mandela kunnen we daarom ons oor beter te luisteren leggen bij Gary Johnston van Team America:

"We're dicks! We're reckless, arrogant, stupid dicks. And the Film Actors Guild (FAG) are pussies. And Kim Jong Il is an asshole. Pussies don't like dicks, because pussies get fucked by dicks. But dicks also fuck assholes: assholes that just want to shit on everything. Pussies may think they can deal with assholes their way. But the only thing that can fuck an asshole is a dick, with some balls. The problem with dicks is: they fuck too much or fuck when it isn't appropriate - and it takes a pussy to show them that. But sometimes, pussies can be so full of shit that they become assholes themselves... because pussies are an inch and half away from ass holes. I don't know much about this crazy, crazy world, but I do know this: If you don't let us fuck this asshole, we're going to have our dicks and pussies all covered in shit!"