De reden: de kiezer is blijkbaar nogal te spreken over de wijze waarop het kabinet is omgegaan met de 'ramp' van vlucht MH17.
Soms is slecht nieuws buitengewoon goed nieuws voor the powers that be. Een voorbeeld: na de aanslagen van 9/11 was George W. Bush populairder dan ooit - en populairder dan iedere andere president ooit was geweest. Hij werd toen gesteund door meer dan 90% van de bevolking, waardoor hij de mogelijkheid had om direct in actie te komen tegen de Taliban en Al Qaeda (en later tegen Irak).
In Nederland zien we een gelijksoortig effect nu vanwege vlucht MH17. Zoals u weet werd het vliegtuig van Malaysia Airlines eerder neergehaald door Oekraïense rebellen. Hoewel het kabinet vervolgens veel te zacht heeft ingegrepen - het was duidelijk bang om door te halen en Poetin tegen zich in het harnas te jagen - deden de mainstream media net alsof Rutte II echt bui-ten-ge-woon effectief bezig was. Daar kwam nog eens bij dat de minister van Binnenlandse Zaken, Frans Timmermans, een paar keer buitengewoon emotioneel overkwam op TV, et voila: een deel van de Nederlandse kiezers is het slechte beleid van het kabinet opeens vergeten en sluit snel de rijen.
"In de nasleep van de ramp met vlucht MH17 zijn er duidelijke verschuivingen ontstaan in de electorale aanhang van de partijen. Dat zien we vanaf 23 juli, de dag van de Nationale Rouw. VVD stijgt 4 zetels en de PvdA 3 naar resp. 27 en 14 zetels. Dit gaat ten koste van vrijwel alle andere partijen. De partijen, die op de grootste winst stonden (CDA en D66), laten een terugval van 2 zetels zien, PVV, SP, ChristenUnie gaan 1 zetel achteruit. De VVD is daardoor met 27 de grootste partij, 4 zetels meer dan D66. De laatste keer dat de VVD de meeste zetels had, was in maart 2013."
Hoewel het kabinet hierdoor iets meer politieke goodwill heeft gekregen moet Rutte het ook weer niet overschatten. Een winst van 7 virtuele zetels is vrij weinig gezien de omstandigheden; rampen zorgen er namelijk automatisch voor dat een regering opeens flink wat steun krijgt. Gezien het hosanna-gebeuren in de media wat betreft de aanpak van het kabinet valt deze winst me alleszins mee (of, vanuit Ruttes standpunt: tegen).
Daar komt bij dat de 'winst' vooral komt doordat enkele 'trouwe' kiezers tijdelijk weer om zijn. Dat soort kiezers zijn altijd gemakkelijk terug te brengen bij de partij. Tijdens de campagne hoeft Rutte ze maar te beloven (alweer ja) dat ze een belastingverlaging krijgen van 1000 euro en daar komen ze weer massaal aanzetten. Dit soort types lijken het leuk te vinden om vernederd en bedrogen te worden.
"Die verschuiving komt met name omdat bij VVD en PvdA het aandeel trouwe kiezers (in 2012 die partij gestemd en nu weer) ten opzichte van een aantal weken geleden circa 10% is gestegen. Bij de VVD zegt ongeveer de helft van de kiezers uit 2012 nu weer VVD te zullen stemmen. Bij de PvdA is dat ongeveer een derde. Dat was enkele weken geleden resp. 40% en minder dan een kwart."
Kortom, ik ben hier niet zo van onder de indruk. Dit soort types komt op dat moment altijd terug bij de regeringspartijen, er was nogal wat positieve aandacht van de media voor de bewindspersonen, en ga zo maar door. Eigenlijk moeten de VVD en de PvdA zich ernstig zorgen maken dat de winst niet veel groter is. Als zelfs een aanslag van terroristen het kabinet niet in het zadel kan houden heeft het écht een populariteitsprobleem.
