Haat: over -imams, -paleizen en -baarden

Ik vind jongerenwerker en amateurpoliticus Ibrahim Wijbenga een uiterst sympathiek en dapper mens. Zijn strijd tegen radicalisering en jihadisme onder jongeren in ons land verdient alle lof en steun. Juist daarom was het zo jammer dat hij deze week bij Radio 1 bekeerling en baarddrager Nourdeen Wildeman de vloer met zich liet aanvegen in een discussie over wat er moet gebeuren met haatimams.

Wildeman - een soort anti-Wijbenga - wilde weten wat dat nu eigenlijk zijn, haatimams.Volgens Wijbenga zijn het amateurpredikers die in ons land oproepen tot jihad en ronselen voor ISIS, waarmee hij liet zien niet te weten waar Ibrahim de mosterd haalt. Want noch binnen politiek Den Haag, noch in het dagelijks taalgebruik is dat de gangbare betekenis, iets waar Wildeman Wijbenga fijntjes en volkomen terecht op wees.

Haatimams zijn Haitham al-Haddad, de Britse antisemiet en homofoob die regelmatig door moskeeën naar ons land wordt gehaald; Khalid Yasin, een andere graag geziene gast onder Nedermoslims en pleitbezorger voor het slaan van vrouwen; Fawaz Jneid, de voormalig voorganger van de As-Soenahmoskee in Den Haag en Theo van Gogh-vervloeker. Wildeman stelde dat een partij als de VVD juist deze imams wil aanpakken en vroeg Wijbenga of deze hij begreep dat hij zich voor het anti-islamitische karretje liet spannen. Nee, nee, liet Wijbenga weten, dat waren geen haatimams, Al-Haddad, Yassin, Jneid en hun salafistische aanhang moest alle ruimte worden geboden in een vrij land, ook al geloofde hij zelf niet in hun gedachtegoed.

Interessanter wordt het als wij ons afvragen waarom een moderne, anti-extremistische modelmoslim als Ibrahim Wijbenga weigert Al-Haddad en zijn salafistenbende te veroordelen. Waarom vindt hij en met hem zoveel andere gematigde moslims dat er ruimte moet zijn in ons land voor moskeeën waar haat wordt gepredikt tegen vrouwen, ongelovigen, afvalligen, Joden en laten we eerlijk zijn: tegen onze democratische rechtsstaat? Is dat echt alleen maar uit respect voor de vrijheid van religie en meningsuiting? Is Wijbenga de ultieme liberaal?

Het antwoord is even voorspelbaar als teleurstellend: nee. Het probleem is niet dat Wijbenga de fundamentalisten in hun haatpaleizen de hand boven het hoofd wil houden, hij heeft eenvoudigweg geen andere keuze. Want hij weet heel goed dat alles wat Al-Haddad, Yasin en Jneid prediken en hun volgers geloven, rotsvast in koran en hadith ligt verankerd en dat als hij hen afvalt, hij eigenlijk de fundamenten van zijn eigen religie in twijfel trekt.

Dat is het probleem met islamitische bronnen, zij horen niet (teveel) geïnterpreteerd te worden. Dit is logisch, het onfeilbare woord van God is niet contextafhankelijk. En de profeet Mohammed mag dan misschien zelf niet goddelijk zijn, hij is wel wat de Angelsaksen godlike noemen en wordt in de islamitische praktijk meer vereerd dan veel godheden in andere geloven. Als je oproept al die gewelddadige, antisemitische, vrouwonvriendelijke en anderszins onwenselijke teksten uit koran en hadith in een moderne context te plaatsen, zeg je eigenlijk dat God en zijn semigoddelijke profeet er naast zaten, 1400 jaar geleden. Dat is Wijbenga een brug te ver en dat is maar goed ook, want hij krijgt al genoeg bedreigingen naar zijn hoofd.

Het verschil dat gematigde moslims en hun niet-islamitische bondgenoten zo graag maken tussen het geweldloze extremisme van de “gewone” salafist en het gewelddadige extremisme van de ISIS-fan, is nogal geforceerd. Het gaat over methode, zeker, de gemiddelde fundamentalist wil echt niet al onze koppen zien rollen, maar inhoudelijk – kalifaat, sharia – zijn de verschillen tussen Nedersalafisme, Saoedisch Wahhabisme en ISIS’ jihadisme met het blote oog nauwelijks waarneembaar. Net zoals het verschil tussen hervormd, hersteld hervormd, gereformeerd en oud gereformeerd voor de buitenstaander nauwelijks te begrijpen valt.  

ISIS is zelf een door en door salafistische organisatie. Net doen alsof deze groep uiteindelijk iets heel anders wil dan de gemiddelde bezoeker van de As-Soenah is wishful thinking. Wie het vreemd vindt dat in een omgeving waar salafisme gedijt en geen strobreed in de weg wordt gelegd, uiteindelijk ook gewelddadige salafi’s opstaan, is naïef op het criminele af. De ultraconservatieve islam is anti-Nederlands, anti-Westers, antidemocratisch en als puntje bij paaltje staat zij veel dichter bij de Islamitische dan bij bij de democratische (rechts)staat.

We komen er niet mee dat gematigde moslims ISIS veroordelen, het hele fundamentalisme zal eraan moeten geloven. Wil de islam overleven in ons land als geaccepteerd geloof en niet ten onder gaan als verwerpelijke ideologie, zal er schoon schip moeten worden gemaakt. Dan zullen niet alleen gewelddadige uitwassen moeten worden bestreden, maar ook de ideologie, de denkwijze erachter. Iemand - maar wie o wie - zal onze fundamentalistische medelanders de 21e eeuw in moeten slepen, desnoods aan hun baarden.