Waar ga je over schrijven op een dag van Nationale Rouw? Niets over gerelateerde onderwerpen vanzelfsprekend. Moet je een ingetogen onderwerp kiezen of juist, als tegenwicht, een lichtvoetig?
Tja, wat doe je dan? Dan kies je -in mijn geval- een economisch onderwerp. En wat opviel in het economisch nieuws van vandaag was de voorspelling van vermogensbeheerder en de oprichter van GMO, Jeremy Grantham, die de derde grootste beurs crash ever voorspelde. Grantham:
Op lange termijn is het uitzicht voor investeerders niet bijster positief. In reële termen gaan de aandelenprijzen en eventuele verdiensten afvlakken tegenover de records die we vandaag boeken.
Op het eerste gezicht een opmerkelijke uitspraak, want de aandelenkoersen zijn inderdaad behoorlijk hoog, sterker, als je het relateert aan de huidige economische groei en de middellange toekomstverwachtingen van economische groei, kan zelfs van historisch hoge koers/winst verhoudingen gesproken worden. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de eurocrisis, waardoor beleggers minder geld investeren in de gebruikelijke staatsobligaties en het geld moet immers ergens naartoe. Met name de Amerikaanse beurzen zijn behoorlijk overprijsd, niet in de laatste plaats omdat veel Amerikanse beursfondsen hun overtollige liquiditeiten niet aanwenden voor investeringen in materiële activa, maar om eigen aandelen in te kopen. Iedereen begrijpt dat dit de koersen opdrijft (winst hoeft over minder aandelen verdeeld te worden, red.).
Maar de economische vooruitzichten in zowel de VS als de EU zijn niet echt heel gunstig. In elk geval een stuk minder dan in Azië of Brazilië. En dat ligt niet alleen aan de lagere arbeidskosten per eenheid product. De werkloosheid blijft maar stijgen, vooral in de eurozone, en bedrijven moeten de prijzen laag houden om de concurrentie het hoofd te kunnen blijven bieden, terwijl de kosten niet dalen. Het zijn juist de kleinere fondsen, de zogenaamde 'small caps', die hier het eerste door getroffen worden. Het ligt dus in de lijn der verwachting dat die fondsen de eerste klappen zullen krijgen. Dat vindt ook DFT goeroe Harry Geels van vermogensbeheerder Inmaxxa, zoals blijkt uit zijn toelichting aan DFT. Zie
hier voor het videogesprek.
Grantham ziet echter een ander risico aan de horizon opdoemen, die tot zijn voorspelde koerscorrectie leidt: het bancaire geld is op, de banken lenen niets meer uit. Dat kan zo zijn, maar persoonlijk denk ik dat er een andere, en ernstiger, oorzaak is voor een te verwachten correctie, en dat is dat er simpelweg onvoldoende goede investeringsmogelijkheden zijn voor veel ondernemingen. En zeker in dat small cap segment. Hij verwacht een koerscorrectie op weg naar de volgende presidentsverkiezingen in 2016. Grantham:
That this year should continue to be difficult with the February 1 to October 1 period being just as likely to be down as up, perhaps a little more so. But after October 1, the market is likely to be strong, especially through April and by then or in the following 18 months up to the next election (or, horrible possibility, even longer) will have rallied past 2,250, perhaps by a decent margin. And then around the election or soon after, the market bubble will burst, as bubbles always do, and will revert to its trend value, around half of its peak or worse, depending on what new ammunition the Fed can dig up.
Nu is twee jaar natuurlijk een eeuwigheid op de beurs. Daarbij, er zijn ook (wiskundige) modellen, die juist een bull market voorspellen tussen nu en 2017. Kortom, het is maar wat je gelooft. Persoonlijk denk ik dat Grantham dichter bij de waarheid zit dan de modellen, simpelweg omdat er zoveel (politieke) onzekerheden zijn, die lastig te kwantificeren zijn. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de structurele zwakte van de eurozone als er geen oplossing komt voor de eenheidsrente. Binnen het bestaande eurokader is daar ook een oplossing voor, maar dat vereist politieke moed. Of is dat teveel gevraagd op de dag van Nationale Rouw?
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.