Wie denkt Rick van der Ploeg wel wie hij is?

De in Oxford wonende hoogleraar Economie Rick van der Ploeg, voormalig PvdA Kamerlid (1994 – 1998) en Staatssecretaris voor Cultuur- kunst en mediabeleid (1998 – 2002), doet regelmatig van zich spreken door artikelen in De Telegraaf, die hij schrijft samen met zijn geestverwant Willem Vermeend.

Van der Ploeg is een fervente voorstander van de “ one-size-fits-all” euro, die hij blijkens recente artikelen van het tweetal ziet als “een onomkeerbaar proces”. In april deden de heren nog van zich spreken, toen zij in een artikel hun eurofiele collega’s opriepen om geen TV-debatten meer aan te gaan met eurosceptici. Die zouden er maar misbruik van maken om hun populistische boodschap over te brengen naar het volk, aldus Vermeend en Van der Ploeg.

Eurocritici werden in dit artikel afgedaan als “politieke standwerkers en vijanden van het bedrijfsleven”, die de kiezers “niets te bieden hebben: geen werk, geen inkomen, helemaal niets. Sterker nog, ze vernietigen banen”. “Deze boodschap moet er ingehamerd worden”, zo sluiten de  beide PvdA-vrienden op stalinistische wijze hun artikel af.

Nu ben ik, net als de rest van weldenkend Nederland, het heus wel eens met Vermeend en Van der Ploeg dat er geen makkelijke uitweg is uit de euro-gevangenis. Maar van gerenommeerde economen die een rol spelen in het publieke debat, zou je toch mogen verwachten dat zij op zijn minst oog hebben voor de nadelige gevolgen van de muntunie, zoals de torenhoog opgelopen werkloosheid, vooral in de zuidelijke eurolanden, maar ook daarbuiten. Onlangs  sprak de Finse denktank Libera nog over een welvaartsverlies van 10% voor de eurozone, met uitzondering van Duitsland.

Een groep van zes wetenschappers en deskundigen, waaronder de hoogleraar Economie (Erasmus Universiteit) Arjo Klamer, stelde in een ingezonden artikel afgelopen maand, dat zich in Zuid-Europa de grootste economische, sociale en humanitaire ramp heeft voltrokken van de na-oorlogse Europese geschiedenis.

De euro discussie in de jaren negentig 
De arrogante toon van Rick van der Ploeg in zijn Telegraaf-stukken komt ons bekend voor uit de jaren negentig, toen deze zelfde Rick als PvdA-kamerlid haantje-de-voorste was om iedere kritiek op het euro-concept de grond in te boren.

In dat kader, is dit artikel uit de Volkskrant van 1997 veelzeggend. Er was dat jaar een groep van 70 Nederlandse economen, waaronder ook de bovengenoemde hoogleraar Arjo Klamer, die zich gekant hadden tegen het in hun ogen dubieuze EMU-concept (Europese Monetaire Unie). De Groep van 70 meende, dat EMU in democratisch opzicht onwenselijk was omdat de ruimte voor een nationale begrotingspolitiek zou verdwijnen. Vooral maakten zij zich zorgen over het (toen al hoge) leger aan Europese werkelozen, dat door de invoering van EMU wel eens buitensporige proporties aan zou kunnen nemen. Profetische woorden, weten wij nu. Maar hoe reageerde destijds het PvdA-kamerlid Van der Ploeg daarop?

Over het belangrijkste bezwaar van de 70 economen tegen EMU, namelijk dat de EU bij een economische recessie geen wisselkoerspolitiek meer zou kunnen voeren om de werkgelegenheid op peil te houden, zei Van der Ploeg in 1997: “Dat is een Alice-in-Wonderland-visie. Alsof je de economie kan opkrikken door de munt te devalueren. Dat levert op de lange duur niet meer banen op, wel inflatie. De oorzaken van de werkloosheid in Europa zijn structureel van aard.” 

Kortom, volgens Van der Ploeg in al zijn wijsheid moesten de eurozone landen van bovenaf gelijkgeschakeld worden via EMU. Nu dat in de praktijk niet blijkt te werken (de werkloosheid in de eurozone is hoger dan de werkloosheid in de overige EU-landen), zou je verwachten dat Rick van der Ploeg als grote protagonist van de euro het boetekleed aantrekt, publiekelijk zijn excuses aanbiedt voor zijn verkeerde opvattingen in de jaren negentig en zich aanmeldt bij de één of andere kerkelijke missie. Hij kan dan als vorm van boetedoening aan de slag gaan als hulpverlener in de door massawerkloosheid getroffen rampgebieden.

Neo-keynesiaanse Fabeltjeskrant
Niets van dat alles. In plaats van zijn verkeerde inzichten toe te geven, bestookt Van der Ploeg ons wekelijks met allerlei neo-keynesiaanse dromen, waardoor de Telegraaf op zaterdag steeds meer op de Fabeltjeskrant lijkt. De ECB en de EU-landen moeten massaal gaan investeren en door grote projecten de werkgelegenheid aanjagen, aldus Van der Ploeg en collega Vermeend. Hoe zij dat willen rijmen met de mede dankzij EMU totaal uit de hand gelopen overheidsbegrotingen van de eurozone lidstaten, krijgen we nooit te horen. Het is immers hoofdzakelijk aan de euro te wijten dat landen als Spanje of Griekenland spotgoedkoop geld konden lenen in de jaren van de kredietorgie (2002 - 2007).

Het is opvallend dat het kamerlid Van der Ploeg zich in 1997 van hetzelfde type argumenten bediende als de hoogleraar Van der Ploeg in 2014. In 1997 liet Van der Ploeg weten de actie van de 70 verontruste economen “gevaarlijk te vinden, omdat zij inspelen op de gevoelens van de burgers die ook niet precies weten wat er allemaal gaat veranderen”. Zeventien jaar later, ondanks het gegeven dat de realiteit al zijn beweringen van toen keihard gelogenstraft heeft, scheert Van der Ploeg iedereen met een beetje eurokritische houding nog steeds over één kam als “politieke standwerkers en vijanden van het bedrijfsleven”.

De man is dus in al die jaren geen spat veranderd. Navrant is, dat Van der Ploeg zelf sinds vijf jaar in Engeland woont, een land dat willens en wetens besloot om buiten de eurozone te blijven en mede daardoor nu  behoorlijke economische groeicijfers kan laten zien. Vanuit zijn ivoren toren in Oxford levert Van der Ploeg kritiek op de Nederlandse samenleving. Daarover zei onze Rick onlangs in een TV-programma:  “Als je van buitenaf kijkt zie je veel mensen in de samenleving en de politiek met een kort lontje. Wat mij opvalt is het navelstaren, het gebrek aan tolerantie en aan vrijzinnigheid”.

Welnu, dat laatste zou best kunnen kloppen en ik heb ook nog wel een idee hoe dat zou komen, namelijk door de structurele arrogantie van de EU-elite die het voor het zeggen heeft. Ik denk echter niet, dat onze in Oxford wonende salonsocialist dat ooit zal willen begrijpen.