0,0 Oranjegevoel
Het wil maar niet echt van de grond komen, dat patriottisme in aanloop naar de WK. Is het symbolisch voor onze samenleving?
Vrijdag schoot het opeens door me heen. Over precies een week speelt Oranje tegen wereldkampioen en nemesis-sinds-2010 Spanje. SPANJE! Tegen Nederland. Groter wordt het niet voor een voetbalfan. Maar een paar minuten later betrapte ik mij erop dat ik in gedachten al lang niet meer bij de opstelling was, dat ik mij niet meer zat voor te stellen hoe tegen alle verhoudingen in Robben op aangeven van Wesley Sneijder scoort in de 65e minuut en hoe de Nederlanders vechtend als leeuwen de Spaanse scharen schutten en de voorsprong vasthouden, het begin van een sensationeel kampioenschap dat pas eindigt als aanvoerder Van Persie op 13 juli in Rio de cup boven zich tilt.
Ik dacht aan de naderende verhuizing, mijn vakantieplannen, Pearl Jam op 5 juli in Werchter eigenlijk aan alles, behalve voetbal. Wat is er met mij gebeurd? Ik ben dit jaar niet eens aan een digitaal Panini voetbalplaatjesboek begonnen, de eerste keer dat ik dit verzuim sinds ik in 1978 stickers van Rensenbrink, Passarella, en Bettega in mijn album plakte. Ik betrapte mij er op dat ik niet meer wist in welke poule Nederland was ingedeeld. Ja, wel de tegenstanders, natuurlijk, maar was het nou Groep 2, 3 of 4? En in welke steden speelde Oranje ook weer?
Teleurstelling
En ik ben niet de enige, heb ik gemerkt. De reclames op tv lijken dit jaar nog voorspelbaarder en minder enthousiast, maar misschien komt dat ook wel omdat ik tot vorige week niet wist wie Roy Donders was (betere tijden waren dat). Ik zie weinig oranjeversierde huizen, niemand loopt in het shirt van de nationale ploeg en terwijl ik dit schrijf, zit een Albert Heijnhamster mij met een mengeling van ingehouden woede, intens verdriet en bittere spot aan te kijken. Anticipeert hij op de onvermijdelijke teleurstelling?
Want dat dit Nederlands Elftal het niet gaat worden, weet zelfs de felste Oranjefan diep in zijn hart. Drie echte voetballers voorin en daarachter acht verdedigende schavers, het is om je kapot te schamen. Wanneer is de frivole Nederlandse School verworden tot een soort Afsluitdijkcatenaccio? We speelden wel eens vaker slecht of onze pogingen stierven in schoonheid, maar deze ploeg lijkt niet eens meer de ambitie te hebben iemand te vermaken. Is er soms meer aan de hand?
Is het algemene chagrijn dat de Nederlander al een decennium teistert eindelijk op Oranje overgeslagen? Is dit het voetballistische na-ijleffect van Pim en Theo? Ons land lijkt op wel meer vlakken de weg kwijt. Waren wij ooit een lichtend voorbeeld van openheid en moraliteit, nu zitten we collectief naar binnengekeerd te brommen en interesseert het buitenland ons alleen nog als er wat te verdienen valt in schurkenstaten als Rusland, Qatar en Saoedi-Arabië.
Identiteitscrisis
Is Van Gaals vijfmansverdediging met twee controleurs het equivalent van Frans Timmermans excuusgevlei, Wilders xenofobie en Pechtolds droom ons land helemaal maar op te heffen? Het lijken allemaal symptomen van een volk in diepe identiteitscrisis, waarin geen ruimte is voor nationale trots en internationale zelfverzekerdheid. Het moet wel triest met ons zijn gesteld als deze apathie zelfs al is overgeslagen op dat laatste gebied waarop je nog zonder schroom of schuldgevoel nationalistisch kunt zijn: ons voetbal.
Maar niets is zo opportunistisch als nationale saamhorigheid. Mocht Arjen Robben vrijdag oog in oog met Iker Casillas nu eens niet falen, mocht Oranje onverwachts door de poulefase komen en in de tweede ronde gastheer en favoriet Brazilië ontlopen, mochten de topfavorieten elkaar uitschakelen en voor Nederland een pad door de jungle op weg naar de finale banen wie weet?! Ik verzeker u dat als Robin van Persie die gouden bokaal in het Maracanã optilt, al het nationale chagrijn zal verdwijnen en er alsnog een epidemie aan Oranjekoorts en dito trots uitbreekt. We hebben het zo nodig en echt niet alleen vanwege die drie verloren finales.
Ik durf eigenlijk niet, slik even en zeg het dan hardop: "Nederland wereldkampioen". Mijn borst zwelt heel licht op, mijn buik kriebelt een beetje en zelfs de hamster lijkt even te glimlachen.
