Hopelijk schrikt leenstelsel studenten af

Volgens de meeste apparatsjiks, marketingtypes en universiteitsbestuurders (drie personen, één wezen) telt Nederland topuniversiteiten, met toponderzoekers, die toponderzoek doen en het Nederlandse academische onderwijs in de top-200 van topuniversiteiten hebben gefietst. Top!

Jammer dat het slechts marketingpraat is. We doen het inderdaad goed in universiteitsranglijsten, maar dat komt vooral doordat Nederlandse onderzoekers relatief veel geciteerd worden. Dat is een prestatie van formaat, maar zegt weinig over de kwaliteit van onze universiteiten. Het onderwijs is namelijk onder de maat, zoals de opstellers van bijvoorbeeld de Times Higher Education ook stellen.

Een van de drijvende krachten achter deze onderwijserosie is een bestuurderskaste die de kosten per afgeleverd papiertje zo laag mogelijk houdt. Een uitstekende manier om dat te organiseren is collegezalen tot de nok toe te vullen. Vervolgens houdt een hoogleraar een praatje, als je geluk hebt in the flesh en niet via een televisieverbinding. En zelfs als je niet naar een projectie zit te kijken, zijn dit colleges waar niemand ooit een vraag stelt en geen enkele academische discussie op gang komt.

Dat probleem wordt niet ondervangen in werkgroepen, want ook die zijn vaak te groot. En als ze wel van fatsoenlijke omvang zijn, zit een stel hbo-doorstromers (begrijpelijkerwijs) te vissen naar antwoorden op vragen die ze door gebrek aan een academische bachelor moeten stellen. Dus ook dan komt er geen hoogwaardige discussie van de grond.

De hoeveelheid studenten is domweg te groot voor de huidige organisatie van onderwijs op de universiteit. En aangezien ik niet aan twijfel aan de voorlopige onuitroeibaarheid van de bestuurskaste, moeten we dus snijden in de aantallen studenten. Kleinschaliger onderwijs is een noodzakelijke voorwaarde voor beter onderwijs.

Daarom ben ik ook zo blij met het leenstelsel. Volgens paniekerende oppositiepartijen zou het aantal studenten dat door een lening wordt afgeschrokken, immens zijn. Ik ben bang dat dat in werkelijkheid nogal tegenvalt, maar wat een goed nieuws. Minder studenten, wat een verademing. Het is me dan ook een raadsel waarom minister Bussemaker volhoudt dat er nauwelijks minder mensen gaan studeren en dat de oppositie het tegenovergestelde beweert, terwijl beide partijen het ernstig lijken te vinden als de studentenaantallen dalen. Wat een onzin: wie echt wil dat het allemaal top wordt, zou het leenstelsel moeten toejuichen.