Gisteravond was er zowaar bij Nieuwsuur aandacht voor het nieuwste boek van Bruno de Haas: 'Laat de Leeuw niet in z'n hempie staan'. De Haas ging in debat met Rabo-econoom Wim Boonstra. In zijn boek, uitgegeven door dezelfde uitgever als mijn boek '
Het Eurobedrog', pleit De Haas ervoor dat Nederland zo snel mogelijk de euro en dus de EU verlaat. Het werd
een aardig mini-debat bij Twan Huys, die dit keer absoluut geen partij koos en zich goed had voorbereid, dat mag ook weleens worden gezegd. Helaas was er vanochtend geen enkele aandacht in de media over deze, voor de Nederlandse televisie, toch wel opzienbarende uitzending. En dat met de Europese Verkiezingen voor de deur. Is dat niet vreemd? Ja, dat is heel erg vreemd. Vandaar dat DDS de honneurs maar weer eens waarneemt.
Gevraagd naar diens standpunt, dat de euro geen enkele toekomst heeft, antwoordde De Haas en ik citeer:
"De euro heeft geen toekomst, omdat de euro niet tot meer welvaart leidt, zoals ons is beloofd, integendeel, de euro leidt tot minder welvaart in Europa. De euro vergroot de armoede, vooral in Zuid-Europa, en de euro zal van Noord-Europa heel veel belastingoverdrachten vragen. Dat is het economische bezwaar tegen de euro. Het politieke bezwaar is dat alle maatregelen, die Europese regeringen nu nemen om de eurozone bij elkaar te houden ertoe leiden dat er steeds meer beleid gecentraliseerd wordt op Europees niveau, en wat je zult zien is dat er steeds meer interventies zullen plaatsvinden in de economie."
Rabo-econoom Boonstra en verklaard voorstander van de euro had daar eigenlijk bitter weinig tegenover te stellen. Hij kwam niet veel verder dan wat vage algemeenheden. Luistert u maar naar de reactie van de heer Boonstra:
"Ik deel die analyse niet. Er is natuurlijk de afgelopen jaren het nodige mis gegaan, dat kan niet worden ontkend, maar dat ligt niet aan de euro, maar aan het feit dat men destijds niet goed heeft nagedacht en dat de beleidsmakers zich de afgelopen tien jaar niet aan de beleidsafspraken heeft gehouden. Deze crisis is niet ontstaan omdat we de euro hebben, deze crisis is ontstaan omdat beleidsmakers gelogen hebben, zoals in Griekenland, afspraken niet zijn nagekomen, beleid niet hebben aangepast. Ik denk niet dat we armer worden van de euro, maar dat deze een belangrijke rol speelt bij het samenhouden van de Interne markt. En dat is decennia een belangrijke motor van economische groei geweest en daar moet je dus niet aan tornen."
Geen woord over het feit, dat de euro een politieke munt is, die bewust is ingevoerd om de financiële chaos te scheppen, die door vele deskundige economen was voorspeld. Geen woord over de enorme economische, politieke en culturele verschillen tussen de deelnemende landen. Alsof er geen eurocrisis zou zijn ontstaan als Griekenland niet mee had gedaan aan dit monetaire experiment met politieke achtergronden. Alsof eurocritici als De Haas en anderen tégen de Interne Markt zijn. Alsof we de euro nodig hebben gehad om dezelfde voordelen uit die Interne markt te kunnen halen. De Haas:
"Ik ben voor de Interne markt. De stelling dat we de euro nodig zouden hebben om dezelfde voordelen uit de Interne markt te kunnen halen is onjuist. De stimulerende effecten van één munt voor de handel worden over het algemeen zwaar overdreven."
Gevraagd naar wat er met onze portemonnee, werkgelegenheid en welvaart zou gebeuren als Nederland uit de euro zou stappen antwoordde De Haas:
"Er komt een politieke unie, de bankenunie is stap 1, daarna komt een begrotings unie en tenslotte een politieke unie. Die begrotingsunie is bedoeld om de boel bij elkaar te houden, maar zal er op neer komen dat er een structurele overdracht van geld zal plaats vinden van noordelijke landen naar zuidelijke landen. Voor wat betreft de Nederlandse bijdrage daaraan zal dat in de komende tien jaar -conservatief berekend- neerkomen op een bedrag van 400 miljard euro, ongeveer een ton ( 100.000, red.) per gezin."
De reactie van Boonstra was vervolgens voorspelbaar. Hij nam die cijfers met een korrel zout, voegde eraan toe dat we ook niet weten wat de uittredingskosten zijn en suggereerde dat de EC ons land weleens zwaar zou kunnen sanctioneren door geen handelsverdragen met Nederland te willen sluiten. Boonstra:
"De euro is er niet voor niets gekomen. We hebben in de jaren zeventig een volstrekte monetaire chaos in Europa gehad. We zijn begonnen met die interne markt en ik weet ook nog, ik studeerde toen net economie, dat je telkens wisselkoersaanpassingen had tussen die landen, vakbonden gingen de straat op en die wilden handelsbelemmeringen tegen valse import uit Italië. Al die zaken legden de bijl aan de wortel van de interne markt."
Boonstra doet hier voorkomen alsof de euro is ingevoerd om de EMU beter te laten functioneren. Het klopt inderdaad dat dit officieel de bedoeling was, maar hij verzwijgt, dat juist een groep economen, nota bene door de Europese Commissie om advies gevraagd, nadrukkelijk hadden gewaarschuwd de euro alléén in te voeren parallel aan de nationale munten. Juist om landen in staat te stellen hun nationale munt ten opzichte van de euro monetair te kunnen devalueren (of revalueren), al naar gelang hun economie dat eiste. De Haas reageerde dan ook laconiek dat nu 'de vakbonden in Griekenland de straat op gaan omdat ze de wisselkoers niet kunnen aanpassen'.
Boonstra wees vervolgens op de jarenlange koppeling van de gulden aan de DMark, maar 'we zijn zo dom geweest om een aantal landen toe te laten, die helemaal niet klaar waren'. Huys legde hem echter het vuur aan de schenen door hem te dwingen antwoord te geven op de vraag of Nederland nu rijker of armer was geworden door de euro. En ja hoor, wat zei Boonstra daar op: 'dat valt niet uit te rekenen'. De bekende dooddoener. Zeker, ook in mijn boek heb ik er op gewezen, dat economie geen exacte wetenschap is en dat je een referentiepunt nodig hebt om überhaupt zinvolle vergelijkingen te kunnen maken. In mijn boek neem ik het huidige 'doormodderscenario' als referentiepunt en dan blijkt dat het vele, vele malen goedkoper is om de euro vaarwel te zeggen in plaats van de honderden miljarden kostende transferunie voort te zetten, maar dit terzijde. Wat zei Bruno de Haas? 'Uittreden kost op zijn hoogst vijftig miljard euro'. Maar daar was Boonstra het niet mee eens, volgens hem 'absoluut veel meer'. Hoeveel meer bleef echter ongewis.
Wel gaf Boonstra toe dat de uittredingskosten mee zullen vallen als 'we' gezamenlijk zouden besluiten de munt op te heffen. Curieus, want daarmee ondergraaft hij zijn eerdere standpunt dat uittreden 'absoluut veel meer' kost dan erin blijven zitten. Boonstra is bang dat als Nederland er eenzijdig zou uitstappen dat 'Europa' ons zal dwarsbomen bij de heronderhandeling van de Verdragen (dat zal ook volgens mij inderdaad geprobeerd worden), maar De Haas wierp tegen dat als Nederland gaat, velen zullen volgen. Dat is letterlijk de slotzin van mijn boek.
Huys probeerde nog wel even om De Haas zijn boek te linken aan de PVV, maar deze antwoordde heel rustig dat ook zónder aanhanger van de PVV te zijn de feiten niet ontkend konden worden. Hij wees er op dat de Christen Unie een heel goed rapport had laten maken over een euro-exit (van prof. Johan Graafland van de Universiteit van Tilburg, red.), maar daar werd verder niet op in gegaan. Vervolgens wees Huys Boonstra op het feit dat inderdaad veel meer mensen, zoals oud VVD coryfee Frits Bolkestein eveneens van mening zijn dat de euro Nederland ernstige financiële schade berokkent. Maar Boonstra repliceerde dat Bolkestein er niet voor zou pleiten om uit de EU te stappen. Blijkbaar wist de hoofdeconoom van de Rabo niet, dat je niet uit de euro kunt stappen zonder ook de EU te verlaten. Tja.
Tot slot werden beide heren gevraagd of de euro over tien jaar nog bestaat. De Haas vreesde van wel, met alle ellende van dien. Niet alleen in Zuid-Europa, maar ook hier. Boonstra vreesde vooral dat een euro-exit het voortbestaan van de EU op het spel zou zetten. Welnu, als dat alles is, dan zou je toch verwachten dat een oplossing binnen handbereik ligt? Hoe moeilijk is het om ten halve te keren, als je weet dat doorgaan met deze munt 'Europa' in een zwart gat stort? Maar politici en ongelijk bekennen, die kans is ongeveer even groot als de kans dat water vlam vat. Er zal dus nog heel wat olie op de golven gegooid moeten worden...
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter. 
