Urgenda en de duurzame Efteling

In deze jachtige tijd van internet, vliegtuigen en supercomputers, lijkt er weinig aandacht voor het krachtigste hulpmiddel waarmee de mens is toegerust: onze anderhalve kilo denkpap veilig opgeborgen in een benen doos met een vachtje eromheen.

Een gastbijdrage van Jeroen Hetzler.

Eigenlijk is deze ultracomputer nog steeds een black box. Het domme rekenwerk kun je beter aan de supercomputer overlaten, want dit scheelt veel tijd. Maar het gebruik van het gezonde verstand is toch iets wat alleen onze denkpap kan. Maar ja, de evolutie heeft er ook eilandjes in gestopt die emoties opwekken, de amygdalae. Die waren 100.000 jaar geleden handig om niet door hongerige leeuwen opgegeten te worden en in plaats daarvan bijtijds de boom in te gaan. In 9 van de 10 gevallen was het loos alarm, maar per saldo leverde het ons het evolutionaire voordeel op waardoor de menselijke soort nu nog steeds bestaat. Tussen haakjes: sommige milieugroeperingen betreuren dit laatste. Die hongerige leeuwen zijn er al heel lang niet meer, maar dat oermenselijke vluchtgedrag nog wel.

Want zie: na een periode van koude tussen 1300 en pakweg 1850 kregen de zon en andere natuurkrachten er weer zin in. De aarde kon geleidelijk weer baden in een weldadige warmte. De schaatsen van de Londenaren belandden bij het oud vuil omdat de Theems niet meer dichtvroor in de winter. De welvaart steeg als nooit tevoren. Met het stijgen van de temperatuur steeg ook de CO2. Kan gebeuren als je kolen, gas en olie verbrandt voor stroom en warmte. Dat gaf vooral na de Tweede Wereldoorlog wel een hoop rotzooi. Milieubewegingen trokken zich dit aan en trokken terecht aan de bel. Dat hielp.

Probleem opgelost zou je denken. Daar was echter Al Gore die de hongerige leeuwen van de prehistorie uit zijn onwetenschappelijke hoge hoed toverde en op de wereld losliet in de gedaante van CO2 en een fantasierijk palet aan catastrofes. Zijn PR-scare mongering machine daarna was het enige dat overigens ongekend was, niet de opwarming.

De amygdalae in de hersens van hele volksstammen draaien nu echter overuren. De milieubeweging sprong dankbaar in dit gat in de markt. Kindertjes op scholen krijgen nog steeds de angst van hun leven ingeprent waar Zwarte Piet maar een amateur bij is.

Is het allemaal onzin? Niet helemaal. Er is gegronde reden om goed na te denken over de gevolgen van het menselijk handelen voor wat er op deze planeet gebeurt, betaalbare energievoorziening en leefbaarheid. Wat hierbij echter ontbreekt, zijn gezond verstand, constructief overleg en doorgerekende plannen. Als voorbeeld hoe het niet moet trof mij een plan om op Goeree–Overflakkee een windvermogen te plaatsen dat met enig doorrekenen neerkomt op 4 x het beschikbare oppervlak van deze gemeente. Maar vele politici aldaar zijn idolaat van dit ‘baanbrekende’ idee. Door angstzaaien en quasi–wetenschappelijk rekenwerk heeft de milieubeweging, en hier Urgenda, de dreiging van gezond verstand en degelijk rekenwerk geneutraliseerd.

Ik juich bekommernis om de toekomstige uitdagingen toe. De milieubewegingen, Urgenda e.d. zouden een nuttige rol kunnen spelen om mensen aan het denken te zetten en originele ideeën aan te dragen. Zij maken zichzelf echter ongeloofwaardig door het zaaien van ongefundeerde angst, onjuist of helemaal niet toepassen van wetenschap, en het bieden van op wensdenken gebaseerde ‘oplossingen’ voor een niet bestaand probleem. Ik vind dit onverantwoordelijk.

Urgenda is deze maand met een rapport gekomen, Nederland 100% duurzame energie in 2030, dat op het eerste gezicht vol staat met goede ideeën. Ik denk dat sommige ervan de moeite van nadere beschouwing verdienen. Echter, het rapport als geheel beroept zich op een onjuiste wensdenkende filosofie dat positief denken een garantie is voor slagen. Ook het schermen met een uitspraak van Mandela doet niet ter zake, maar zegt wel veel over de emoties en het wensdenken die dit rapport domineren.

Waar wij thans voor ca. 90% afhankelijk zijn van fossiele brandstof met alle infrastructuren erbij, denkt Urgenda dat binnen 15 jaar Nederland 100% drijft op wind, zon en biobrandstof, met totaal ander infrastructuren. Het met tegeltjeswijsheden doorspekte wensdenken van Urgenda toont onbegrip van de verwoestende consequenties voor de natuur, de leefbaarheid en de welvaart van Nederland door deze plannen.

Urgenda maakt in de aannames ernstige, misleidende fouten. De eerste is dat menselijke CO2-emissie een significante invloed zou hebben op het klimaat, de AGW–hypothese ('Anthropogenic Global Warming'; door de mens veroorzaakte opwarming). Het goede nieuws, dat het VN–klimaatpanel (IPCC) probeert te verstoppen, is dat die invloed ondergeschikt is. Bovendien is die hypothese door de stop van de opwarming en het falen van alle klimaatmodellen weerlegd. Er is derhalve geen urgentie vanwege het klimaat.

De tweede is dat Urgenda geen lering heeft getrokken uit de ruim beschikbare informatie over de onbeheersbare kosten van de Energiewende en het duurzaamheidsdebâcle in Spanje. Dan is daar ook Urgenda’s omarming van het achterhaalde Stern-rapport. Dit rapport is door economen wereldwijd terzijde geschoven vanwege de onrealistische discontovoet.

De rol van subsidies laat Urgenda in het midden.

Urgenda heeft voorts niet meegenomen of de benodigde zeldzame aardmetalen voor die plannen wel beschikbaar zijn. Urgenda laat ook de toepassing van kernenergie buiten beschouwing, terwijl de beschikbaarheid van brandstoffen, zoals thorium, ruim voorhanden is en er geen CO2–emissie is bij de elektriciteitsproductie, alsmede de veiligheid. Dit niet in de energiemix betrekken is een bewijs van de door emotie gedreven kortzichtigheid van Urgenda. Alleen al hierdoor maakt Urgenda zich ongeloofwaardig.

Urgenda schenkt verder onvoldoende aandacht aan de grilligheid van het weer en de praktische oplossing van dit kernprobleem, naast dat van vermogensdichtheid. Urgenda gaat er onterecht vanuit dat de buurlanden ook allemaal op duurzaam overstappen zodat men elkaars stroom als back–up kan gebruiken. Geen woord over het voorkomen van Europabrede wekenlange windstiltes of wijd verbreide sneeuwval. Wel staat er iets over biogascentrales als back–up. Hoe dit cruciale probleem alleen al door infrastructuur kan worden opgelost blijft in dit rapport in het vage.

Urgenda wijdt geen woord aan de beperkte levensduur van windmolens (10 -15 jaar) en zonnepanelen (20-25 jaar) tegenover conventionele centrales (40-60 jaar). Over de kosten van vervanging lees ik niets. Ook deze omissie maakt het rapport ongeloofwaardig.

Urgenda stelt dat onder druk alles vloeibaar wordt. Deze tegeltjeswijsheid als aanname hanteren voor innovatie die onder tijdsdruk vanzelf wel tot de gewenste technische ontwikkeling zou leiden om de plannen vóór 2030 te realiseren, illustreert waarom Urgenda niet serieus genomen zou mogen worden. Niet voor niets duurt het al vele decennia zonder dat kernfusie operationeel is.

Wat mij in het rapport opvalt is het veelvuldig voorkomen van het woordje ‘als’. Goede wetenschap en verantwoordelijk rapporteren gaan uit van feiten, niet van ‘alsen’. Ook reden om dit modieuze rapport, en Urgenda, niet serieus te nemen.

De politiek zou zich verre van dergelijk onverantwoordelijk broddelwerk moeten houden. Maar helaas ontbreekt ook daar het gezonde verstand en de politieke moed, op een enkeling na, om kritische vragen te stellen. Ik trof tot mijn verwondering in het rapport de naam van Leegte aan van de VVD. Wat mogen wij van de VVD nu eigenlijk verwachten?

Innovatie waar Urgenda zo veel van verwacht? Van Urgenda zouden wij ons huis moeten verwarmen met houtkachels. Let wel: moeten. Het rapport staat namelijk vol verwijzingen naar dwang. Dit pas niet in een democratie. Ik denk dat het belangrijkste kantelpunt is dat de kiezer genoeg begint te krijgen van de valse voorstellingen over gratis energie door Urgenda c.s.

Samenvattend: Urgenda heeft geen begrip van techniek en natuurkunde, kan niet rekenen, geeft een onjuiste voorstelling van zaken en laat hoofdpijnpunten achterwege. Soms denk ik of er sprake is van megalomanie, narcisme of een ongezonde hang naar publiciteit.

Ik vrees dat wanneer de politiek zonder gezond verstand het lot van de volgende generatie in handen legt van dergelijke rekenwonders, die gespeend zijn van elk natuurkundig en economisch inzicht, er gegronde reden is voor zorg over echte catastrofes. Zolang dergelijke organisaties een vinger in de politieke pap gegund is, zoals bij het Energieakkoord, vrees ik dat de burger/belastingbetaler de rekening krijgt voor een kaartje Duurzame Efteling.

Aldus Jeroen Hetzler.

Zie ook hier.

Het Urgenda–rapport is hier te vinden.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.