Een verschrikkelijke 'solidariteitsdemonstratie'
Foto: Maarten Brante.
Na alles wat de afgelopen week de revue passeerde met Wilders en de duidelijke stelling die CIDI en andere Joodse organisaties innamen, werd ik gewezen op een demonstratie zaterdag op het Museumplein in het kader van internationale dag tegen racisme en discriminatie. Hoewel de zaterdag mij heilig is en ik inmiddels merk hoe gezond het is om een dag niet te twitteren of op Facebook te kijken, vond ik dit nu een moment om op persoonlijke titel solidariteit te betuigen.
Ik ging samen met een Turkse vriend, die ik ken als recht door zee en solidair, ook als het om Joden gaat, naar de demonstratie. Voor mij was demonstreren al enige jaren geleden. Maar ondanks mijn bedenkingen, want sommige organisaties die in het comité van aanbeveling zitten deden mijn wenkbrauwen omhoog gaan, ging ik richting Museumplein. Ik laat mijn solidariteit immers toch niet kapen door sommige bedenkelijke organisaties? Als Jodin heb je toch net zoveel recht om je solidariteit te betuigen als ieder ander? Anderen die ik zeer waardeer, zoals Guity Mohebby (van Iraanse afkomst) en PvdA-kamerlid Keklik Yucel (van Alawitisch-Turkse komaf) bleken ook aanwezig, en ook het COC en Amnesty waren er, dus hup, Voet, sommige zaken zijn het waard om je sjabbatrust voor te laten verstoren.
Maar eenmaal op het Museumplein voelde ik me al meteen een vreemde eend in de bijt. Ik zag posters met agressieve uitlatingen, zoals 'revolutie!'. Ik hoorde speeches waar opgeroepen werd tot het oppakken van Tweede Kamerleden en toen was er een meneer die begon te brullen dat we vandaag allemaal Marokkanen waren, allemaal Turken, allemaal Surinamers en allemaal Antillianen, allemaal homo's en lesbiennes (met de laatste twee groepen had hij zichtbaar moeite ze uit te spreken).
Mooi, zeker voor het stelletje voor mij dat onder een regenboogvlag had staan schuilen voor een hagelbui die ons allemaal verraste.
Maar ik miste de benoeming van nog een groep. Als we nu echt, collectief solidariteit wilden tonen, zoals de Joodse gemeenschap dat deze week collectief heeft getoond naar de Marokkaanse gemeenschap, waarom werd die Joodse groep dan bewust buiten beschouwing gelaten? En laten we eerlijk zijn, de Joodse gemeenschap heeft zo ongeveer een eeuwenlang patent op discriminatie en uitsluiting. Maar nee, niet genoemd, iets wat ook mijn Turkse vriend opviel.
Ik bleef, ondanks de hagelbui die ons eerder had doorweekt, nog even treuzelen. Maar het gevoel een vreemde eend in de bijt te zijn, bleef overheersen en werd alleen maar sterker. Deze demonstratie ging niet over eenheid, niet over universele verontwaardiging, niet over een duidelijk, eendrachtig signaal, maar over zeer selectief en eenzijdig mooie sier maken voor eigen parochie. Dit had niets te maken met een breed gedragen, collectieve uiting van solidariteit.
Ik vertrok na een minuut of twintig en liet de Turkse, kosjere vriend achter. Ik zwaaide nog even naar wethouder Andre van Es, die, op afstand, zichtbaar verrast reageerde. Eenmaal thuis moest ik lezen hoe er, richting Dokwerker nota bene, een jihadvlag werd meegedragen en dat die ook nog een tijdje aan het beeld van de Dokwerker had geprijkt. En dan is het interessant om op Twitter te lezen hoe mensen zich in allerlei bochten wringen om uit te leggen dat die vlag toch echt multi-interpretabel is. En oh ja, er was ook nog een Palestijnse vlag, waarop ik mij afvroeg hoe er was gereageerd als ik met een Israëlische had staan wapperen. Dan was er ook nog een persoon met een banner die Wilders dood wilde en ook een foto van mannen met een spandoek: 'Wilders, hond van Israel'. Daarbij was Israël roodgekleurd en er waren bloedspetters omheen getekend. Israël, het enige land in het Midden Oosten waar bijvoorbeeld LGBT's veilig zijn, maar dat leek niet van belang. En bij de Dokwerker werd burgemeester Van der Laan ook nog eens uitgejouwd. En je kunt van hem toch niet zeggen dat hij 'niet deugt'.
Moet ik hier nog iets van snappen?
Enfin, ik realiseerde me dat het helaas goed was geweest vroegtijdig te vertrekken. Dat het misschien zelfs fout was geweest om überhaupt te gaan. Noem het naïef idealisme. Wat rest is een gevoel van teleurstelling en de wetenschap dat de Nederlandse samenleving veel dieper is verdeeld dan alleen tussen Marokkanen en een groep die Marokkanen haat. En die kloof wordt echt niet alleen door de zogenaamde usual suspects in stand gehouden. Nee, vooroordelen, discriminatie en het daadwerkelijke gebrek aan echte solidariteit gaat veel en veel dieper.
Esther Voet is directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israel
