Zelfcensuur of EU-censuur?

Vandaag werd bekend dat de linkse Duitse partij Die Linke haar partijprogramma heeft ontdaan van een EU-onwelgevallige boodschap.

Dat roept natuurlijk direct de vraag op: was dit zelfcensuur of afgedwongen? En zo ja, door wie dan? En als het niet afgedwongen was, maar zelfcensuur, waarom dan wel?

Die Linke is de meest linkse partij van Duitsland, linkser dan 'onze' SP. Haar electoraat treft men vooral aan in de voormalige Oost-Duitse deelstaten en natuurlijk in de linkse stad Berlijn. Zie onderstaande graphics.

Die Linke ontstond in 2007 uit een fusie tussen de Linkspartij (de voormalige communistische PDS) en de 'Arbeid & Sociale Gerechtigheid' (WASG). Tijdens de vorige verkiezingen van 22 september 2013 verloor de partij één derde van haar electoraat, ondanks een 'super solidariteitsprogramma', dat onder meer inhield: onmiddellijk een wettelijke regeling van een gegarandeerd minimumloon van tien euro per uur; een gegarandeerd pensioen voor iedereen van ruim duizend euro netto per maand; de invoering van een 'rijkenbelasting'; betaalbare energie en huur voor iedereen; een verbod op wapenexport en een minimum bestaanszekerheid in plaats van de huidige regeling onder Hartz IV. Linkser kan haast niet.

De partij is ook vertegenwoordigd in het Europees Parlement. Zij maakt deel uit van de fractie GUE/NGL, een onderling sterk verdeelde fractie, waar ook de SP deel van uitmaakt. Ofschoon de partij een sterk voorstander is van Europese 'solidariteit', streeft de partij naar een betere democratisering van de Europese instellingen. Daarom is zij tegen het Verdrag van Lissabon. Die Linke vindt dat er een sterkere rol in de internationale politiek moet zijn weggelegd voor NGO's als de Verenigde Naties. Daarnaast is zij sterk pacifistisch en hekelt zij elke vorm van militarisme. De partij keerde zich bijvoorbeeld fel tegen de oorlog in Afghanistan en de Duitse deelname daaraan. Zij is dus tegen het Verdrag van Lissabon, maar vóór een (veel) grotere rol van het Europees Parlement.

Ten aanzien van de eurocrisis neemt de partij het standpunt in van grootschalige herverdeling van welvaart, tegen elke vorm van privatisering en tegen te grote macht van de banken. In dat opzicht verschilt de partij dus geenszins van het Schuman-credo van 'grenzeloze solidariteit', integendeel, zij is er de kampioen van. In de ogen van Die Linke is het kapitalistische systeem verderfelijk en zijn het grootkapitaal en de banken de oorzaak van de crisis. En daarnaast is de partij, zoals gezegd, fel anti-militaristisch. Je zou dus mogen verwachten dat de partij zich afzet tegen het huidige EU beleid, dat juist het groot-kapitaal en de banken uit de wind houdt ten koste van de levensomstandigheden van de gewone man, zoals dat weerspiegeld wordt in de sociale drama's die zich momenteel in Zuid-Europa afspelen.

En inderdaad, in het oorspronkelijke partijprogramma stond dan ook, dat de EU een 'een neoliberale, militaristische en zeer ondemocratische macht' is. Die passage is nu geschrapt. Men kan slechts gissen naar de reden, maar dat de partijfractie ook in Duitsland onderling sterk verdeeld is, moge duidelijk zijn. Der Spiegel verwoordt het zo:

Zeer verdeeld dus, maar naar het zich nu laat aanzien verliest de groep rond communiste Wagenknecht in de partij terrein en zijn de meer pragmatisch ingestelde politici van Die Linke aan de winnende hand. Er was nogal wat kritiek van CDU zijde op die passage, maar ook van de SPD. Verwonderen doet dat niet, want Die Grosse Koalition is meer pro-EU dan ooit. Volgend weekeinde is het partijcongres van Die Linke in Hamburg. Het zal me benieuwen welk compromis de partij gaat vinden over die gewraakte passage in de preambule van het partijprogramma. Want ondanks het verlies in 2013 is de partij met 64 leden nog altijd de derde partij in de Bondsdag en heeft dientengevolge een niet onbelangrijke invloed op het beleid van de regering. Helaas lijkt het er nu op dat het pro-EU beleid van Merkel geen strobreed in de weg gelegd wordt door Die Linke. Arm Duitsland, het zal eerst nog veel en veel slechter moeten gaan voordat men daar in de gaten krijgt wat voor effecten de transferunie op de Duitse economie zal hebben. Met linksgedraaide christendemocraten en sociaaldemocraten aan de macht is het gezond verstand in Duitsland zoek. Dat geldt voor het plotse besluit om kernenergie in de ban te doen en dat geldt voor de Latijns Europese euro-gijzeling. Het land lijkt reddeloos verloren, ondanks de aanzwellende kritiek van Duitse wetenschappers op zowel de Energiewende als de euro.

Klik hier voor een overzicht van mijn columns en volg mij hier op Twitter.