Thee met een smaakje, consumentenprogramma's met een luchtje

Consumentenprogramma's, ik weet niet of ik nou blij met ze moet zijn of juist niet. Ik kijk - als ik een uurtje over heb - regelmatig naar Radar (TROS), Zembla (VARA), Kassa (VARA) en Keuringsdienst van Waarde (KRO), en altijd bekruipt mij het gevoel dat die programma's niets liever doen dan grote bedrijven voor schut zetten. Ze komen, kortom, op voor de belangen van de consument - en die zijn niet altijd hetzelfde als de belangen van de bedrijven.

Er is niets mis met opkomen voor de belangen van de onwetende argeloze consument. Echter, te vaak krijg ik het gevoel dat bedrijven in feite niets goed kunnen doen, behalve als ze 100 procent meegaan met de klant. De klant is koning, zeggen ze. Dat is zo, maar grote bedrijven worden lang niet allemaal (of beter: bijna niet) bestuurd door mensen met kwade wil, hoe graag consumentenprogramma's ons ook willen doen geloven dat dat wel zo is. Echt niet. Ik zal een voorbeeld geven van wat ik bedoel.

Afgelopen donderdag ging het bij KRO's Keuringsdienst van Waarde (KvW) over thee. Ik dacht: leuk, een uitzending over een van de lekkerste warme dranken op de wereld. Het ging eigenlijk vooral over de 'misleiding' van één bedrijf: Unilever, de producent van Lipton-thee (van die reclame met Nicolette van Dam). In de zakjes thee van Lipton zat niet alleen thee, zo bleek na nader onderzoek van KvW, maar ook iets anders, iets zoetigs, kauwgumbalachtigs. Wat is daar aan de hand, vroeg het programma zich af.

Het gevolg: een speurtocht naar de inhoud van de theezakjes van Lipton (en Lipton alleen, alsof andere bekende theeproducenten niet hetzelfde doen). Ze ontdekten dat de zakjes thee bestaan uit thee én voor 9,3 procent aan aroma, dus geur- en smaaktoevoegingen. De helft daarvan bestaat uit suiker, zo bleek. Oftewel, in een zakje thee zit voor vier tot vijf procent aan suiker. Schandalig natuurlijk, hoe Unilever de consument voor de gek houdt. Of toch niet? Het staat allemaal netjes vermeld op de verpakking en laten we eerlijk wezen: Nederlanders zijn botte theedrinkers.

Wat ik daarmee bedoel, is dat Nederlanders totaal geen verstand hebben van thee. Ze geloven dat Lipton een producent is van 'gewone' thee, terwijl dat totale marketingonzin is. Maar in tegenstelling tot een programma als KvW (of welk ander consumentenprogramma dan ook) vind ik het niet erg dat bedrijven aan marketing doen voor hun producten. Dat hoort erbij. Wie échte thee wil drinken, kan vrijwel nergens terecht in Nederland. Ja, er is een zaakje in Amsterdam, gespecialiseerd in Chinese thee, en hier en daar zijn er nog een paar theezaakjes verspreid door het land, maar dan houdt het ook wel op.

Wij Nederlanders willen kennelijk thee uit een zakje, van de supermarkt. Lekker goedkoop, makkelijk, en met een grappig smaakje of geurtje (aarbei, framboos, appel). Ik heb moeite met de permanente verontwaardiging van consumentenprogramma's. Bedrijven misleiden ons niet, ze marketen en verkopen slechts producten die wij graag willen hebben. Dus als wij nepthee willen met een bizar smaakje dat helemaal niet bestaat in de wereld van echte thee, dan maken bedrijven nepthee met een bizar smaakje. Zo simpel is het.

Volg Frank Verhoef op Twitter.