'Plain packaging' voor sigaretten, een gevaarlijk voorstel

KWF Kankerbestrijding wil dat alle sigaretten in ons land voortaan in bruingroene pakjes worden verkocht. Er zouden geen merksymbolen op de verpakking mogen staan, alleen gezondheidswaarschuwing. Volgens de Kankerbestrijding worden vooral kinderen door de "vrolijk gekleurde afbeeldingen" van sigarettenpakjes verleid om te gaan roken. Jaarlijks beginnen zo'n 70.000 jongeren met roken.

Dat zijn er veel, maar het is geen reden om de vrijheid van tabaksproducten verder in te perken. Ze mogen al geen reclame meer maken. Alleen door middel van de pakjes kunnen zij zich van hun concurrenten onderscheiden. Daarnaast, er is geen enkele reden om aan te nemen dat minder Nederlanders gaan roken wanneer de pakjes er allemaal hetzelfde uit komen te zien.

Het liberale Adam Smith Instituut in Londen deed vorig jaar onderzoek naar de voor- en nadelen van wat in het Engels plain packaging wordt genoemd en kwam tot de conclusie dat het weinig uitmaakt hoe een pakje sigaretten eruitziet: rokers blijven roken.

In tegenstelling tot wat de Kankerbestrijding beweert heeft wetenschappelijk onderzoek niet uitgewezen dat jongeren door de kleurtjes en logo's van sigarettenpakjes worden verleid. Jongeren beginnen met roken, omdat hun vrienden roken.

Plain packaging heeft dus geen voordelen voor de volksgezondheid, maar wel nadelen. Zo wordt de handel in en verkoop van illegale sigaretten een stuk makkelijker gemaakt. Alle pakjes zien er immers hetzelfde uit, dus moet de consument de sigaarboer maar op zijn woord geloven dat hij hem dit of dat merk verkoopt.

Een op de negen sigaretten die wereldwijd wordt verkocht is namaak. In die sigaretten zit over het algemeen twee tot drie keer zoveel troep als in merksigaretten. Ze worden immers niet gekeurd of gecontroleerd en des te minder tabak er in de sigaret zit, des te meer kan de producent eraan verdienen.

Het zijn juist de anti-rookactivisten die beweren dat mensen minder gaan roken als sigaretten duurder zijn. Dankzij hun meest recente voorstel zouden sigaretten juist goedkoper kunnen worden, want er komt meer namaak op de markt.

Het voorstel lijkt dan ook vooral bedoeld om rokers verder in het verdomhoekje te duwen. En, zo vraagt het Adam Smith Instituut zich af, waar is dan het eind?

Toen de socialisten in Australië een wet aannamen die sigaretverpakkingen verbood, begonnen ze gelijk na te denken over een soortgelijk voorstel voor alcohol. Gelukkig wonnen de conservatieven en liberalen in september de verkiezingen, dus de kans dat het zover komt is afgenomen, maar het is niet moeilijk voor te stellen dat hetzelfde in paternalistisch Nederland gebeurt. Hier was het halve parlement immers bereid reclame voor snoep te verbieden, want dat zou kinderen tot ongezond eetgedrag aanzetten. Als tabaksbedrijven niet meer op de verpakking van hun producten mogen zetten wat zij zelf willen, waarom zou hetzelfde dan niet kunnen gelden voor andere producten die door de overheid als ongewenst worden aangemerkt?