Alweer een uitdijend conflict

Dat China en Japan ruzie met elkaar hebben over een paar onbeduidende eilandjes is inmiddels welbekend. Dat ook Amerika zich er inmiddels mee bemoeit is minder bekend, maar werd de afgelopen week pijnlijk duidelijk toen een Amerikaans marineschip een bijna aanvaring had met een collega schip van Chinese zijde.

Was het een ongelukje, of was het een provocatie van Amerika? De zee is daar best wel groot en leeg. Taiwan en Zuid-Korea zijn van de weeromstuit ook begonnen om hun spieren te laten zien en proberen hun luchtruim uit te breiden. De muizen dansen met de olifanten.

Als dit zo doorgaat wordt het oorlog tussen drie grootmachten en niemand zit daarop te wachten. Of wel? Ondertussen is het een kwestie van tijd totdat ook de Russen zich richting de Zuid-Chinese zee begeven en dan is het reële gevaar aanwezig dat het echt matten wordt. Maar waarom eigenlijk? Vanwege olie? Nee toch zeker. Om geopolitieke stabiliteit? Het kan, maar het medicijn lijkt erger dan de kwaal? Om het militaire apparaat aan het werk te houden en daarmee de wereldeconomie te laten draaien? Het zou zomaar kunnen.

In Amerika wordt door de pers gewezen op het gevaar van een derde wereldoorlog. Dit laatste moet overigens met een korreltje zout worden genomen. De wereld is momenteel zo onrustig dat een nieuwe wereldoorlog overal kan beginnen, tot nu toe zonder resultaat. Gelukkig maar. Voorlopig is het elke keer weer gelukt om een grootschalig gewapend conflict vroegtijdig te ontmantelen. Maar ja, B-52 bommenwerpers blijven imposante vechtmachines met een bittere atoomsmaak. Ze vlogen onlangs over de betwiste eilandjes, waar niemand woont.

Economie en oorlog

Dat economie en oorlog alles met elkaar te maken hebben is bekend. De defensie industrie is wereldwijd niet voor niets zo groot geworden, zelfs zo groot dat afschaffing of verkleining ervan onmiddellijk tot ineenstorting van de wereldeconomie leidt en dus tot oorlog. Zo kwetsbaar is de wereld geworden. Overigens, toen Griekenland acuut in de problemen kwam, werd het van de onmiddellijke ondergang gered door wapenleveranties van Duitsland en Frankrijk. “You scratch my back, I scratch yours.” Dat zijn de feiten.

Amerika heeft ruim 450 militaire bases in het buitenland en een begroting waarvan niemand precies weet hoeveel biljoenen dollars die bedraagt. Met het gelijk aan hun zijde spreken steeds meer Amerikanen over hun Defensie apparaat als een ongrijpbare schaduwmacht. Natuurlijk zijn Amerikanen trots op hun militairen, aan hen ligt het immers niet. Maar veel Amerikanen zijn het zat dat er telkens weer nieuwe militaire missies worden bedacht. Het defensie-apparaat is een veelkoppig monster geworden, dat gevoed moet blijven.

Economisch gezien staat echter een verkleining van de militaire inzet van Amerika gelijk met financiële zelfmoord. Wat aan de kostenkant bespaard kan worden, wordt teniet gedaan door wegvallende inkomsten en investeringen. De werkloosheid zou onmiddellijk exploderen en die is nu al zo hoog. Amerika heeft er alle belang bij om een militaire grootmacht te blijven, zolang tenminste de wereldwijde defensie industrie op dollars blijft draaien. Vervalt de reserve status van de dollar, dan klapt het boeltje uit elkaar. Maar zover is het nog lang niet. Ook al wordt er stevig aan de wortels van de dollar geknaagd.

Amerikanen zijn het zat

In Amerika gaat het slecht, althans als de burgereconomie in ogenschouw wordt genomen. Amerika is arm en versleten. Ruim driekwart van de Amerikanen is zelfs van mening dat de Amerikaanse droom van vrijheid, ondernemerschap en rijkdom over is. Velen dromen niet eens meer, maar hebben nachtmerries.

Het land is murw geslagen met statistieken en cijfers over het gewone leven, met als gevolg dat iedereen schouder ophalend reageert als er in het land van 350 miljoen inwoners 30 miljoen armen blijken te leven. “Seen that, done that, been there, wore that T-shirt”. Meten is weten maar doet snel vergeten.

Zal Amerika afleiding zoeken in nog meer gewapende conflicten? Zal Japan zoiets doen? Of Rusland? China misschien? Allemaal hebben ze inmiddels belang bij een stevig robbertje knokken. Dat lucht op. Behalve als dat op de pof moet gebeuren. Daar is namelijk geen geld meer voor. Iedereen is allang door het schuldenplafond heen gebroken en aan de bevolking is een verhoging van de staatschuld niet meer uit te leggen. Zeker niet als aan de bevolking nieuwe bezuinigingen worden opgelegd.

Het loopt wel los

Ondanks alle incidenten is de kans op een derde wereldoorlog niet groot. Er is gewoon geen geld voor. Dankzij een overmaat aan schulden. Zo bezien zijn schulden toch nog ergens goed voor.