Zwarte september
Niet de derde dinsdag, maar de vierde zondag!
De Nederlandse media, met de publieke omroep voorop, besteden nauwelijks aandacht aan de Duitse verkiezingen op 22 september. Alsof er niks op het spel zou staan, ook voor Nederland. Een gunstige uitzondering op de Nederlandse mediastilte rond dit onderwerp vormt een ingezonden stuk van Patrick van Schie, gisteren in Trouw. Van Schie is directeur van de Teldersstichting, een wetenschappelijk bureau gelieerd aan de VVD. Hij fungeert als een soort luis in de pels van de lieden die in deze partij momenteel de dienst uitmaken.
Van Schie wijst erop dat als links na de Duitse verkiezingen gaat (mee)regeren, dit de Duitse weerstand tegen invoering van eurobonds zou kunnen ondermijnen, met als mogelijk gevolg dat Nederland in zijn afwijzing van eurobonds alleen zou komen te staan. De Nederlandse belastingbetaler is dan het haasje, want die moet als gevolg van die eurobonds een hohgere rente over onze staatsschuld gaan betalen..
Wat Van Schie schrijft over de hogere rente voor Nederland als gevolg van die eurobonds is op zich juist, maar dat is niet het hele verhaal. Het is namelijk nog erger. Door die eurobonds gaan wij ook garant staan voor de nieuwe schulden van de probleemlanden in de eurozone. We gaan dus ook nog een gigantisch extra risico lopen. En omdat die landen hun risico bij ons over de schutting kunnen gooien hebben ze nauwelijks nog een prikkel om hun overheidsfinanciën onder controle te houden, respectievelijk te krijgen. Eurobonds lokken dus onverantwoordelijk gedrag uit, zij binden de kat op het spek.
De boodschap is duidelijk: als rood-groen in Duitsland aan de macht komt dan zijn de rapen gaar, dan kunnen we in Nederland onze toekomst wel vergeten. Het gevaar komt overigens ook van binnenuit. Onze eigen Diederik Samsom - als je het mij vraagt momenteel de machtigste politicus in Den Haag - is immers een verklaard voorstander van eurobonds.
Maar wat als Angela Merkel haar huidige coalitie kan voortzetten? Zijn we dan zoveel beter af? Dat is nog maar de vraag. Momenteel, tijdens de verkiezingscampagne, houden de Duitse mainstream partijen de euro zoveel mogelijk buiten beeld. De Europese besluitvorming over eurozaken ligt niet voor niets compleet stil tot na de Duitse verkiezingen. Maar na 22 september zal het los gehen. En wat dat betekent staat te lezen in een interview met Joachim Starbatty, gisteren in Die Welt. Starbatty is emeritus hoogleraar economie en betrokken bij de nieuwe partij Alternative für Deutschland.
Als de verkiezingen achter de rug zijn komt er een gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse en Portugese schulden, aldus Starbatty. Voor Nederland betekent dit dat Jeroen Dijsselbloem op onze vorderingen moet afboeken, respectievelijk moet bijlenen om de afgegeven garanties gestand te doen. De Nederlandse staatschuld zal met evenveel miljarden omhoog schieten. We verliezen dus op het geld dat we volgens Jan Kees de Jager met rente terug zouden krijgen, weet u nog?.
Op Italië en Spanje gaat Starbatty niet in, maar over Frankrijk heeft hij wel wat te melden. Dat land is aan het eind van zijn latijn:
Starbatty: Beobachter sagen auch, Frankreich sei mit einem AA bei der Kreditwürdigkeit völlig überbewertet. Sobald das klar wird, muss das Land bei der Refinanzierung höhere Zinsen zahlen. Und das wird es nicht durchstehen.
Die Welt: Was bedeutet die Entwicklung in Frankreich für die drohende Belastung durch die von Ihnen prognostizierten Schuldenschnitte?
Starbatty: Wenn Frankreich sagt: Wir können unseren Anteil nicht mehr tragen, ist es zu Ende. Dann bricht die Währungsunion in sich zusammen. Dann bekommen wir Zustände, die man sich gar nicht vorstellen mag.Samengevat in het Nederlands:
De kredietwaardigheid van Frankrijk wordt met de huidige rating zwaar overgewaardeerd. Als het op het nakomen van de garantstellingen aankomt zal het land niet thuis moeten geven. Dan krijgen we, aldus Starbatty, toestanden die ons voorstellingsvermogen ver te boven gaan.
Er is alleen nog hoop als het roer radicaal omgaat:
Starbatty: Wir müssen Europa vor diesem totalen Zusammenbruch bewahren.
Die Welt: Das sagen Angela Merkel und Wolfgang Schäuble auch.
Starbatty: Die sagen aber auch, Europa breche zusammen, wenn einzelne Länder aus der Euro-Zone ausscheiden. Das ist Unsinn. Nur mit einer eigenen Währung können sie sich ein tragfähiges Geschäftsmodell erarbeiten und international wieder konkurrenzfähig werden. Experten im Finanzministerium und in der Europäischen Zentralbank behaupten: Wenn die Griechen aus der Währungsunion ausschieden, müssten sie auch aus der Europäischen Union ausscheiden. Das steht nirgendwo geschrieben. Die Regierungen in den notleidenden Schuldnerstaaten können nicht dauerhaft Politik gegen ihre Bevölkerungen machen. Weder in Griechenland, Portugal oder Spanien. Die Menschen werden aufbegehren und damit den letzten Beweis dafür liefern, dass Angela Merkels Politik gescheitert ist.Samengevat in het Nederlands:
Bondskanselier Merkel en minister van financiën Schäuble beweren dat Europa ineen zal storten als een paar landen de eurozone verlaten. Dat is onzin. Anders dan vaak wordt beweerd hoeven die landen dan niet uit de Europese Unie. De huidige aanpak van de eurocrisis leidt in de probleemlanden tot een uitzichtlioze situatie. Alleen met een eigen valuta kunnen die landen weer concurrerend worden.
De enige hoop die we kunnen koesteren is dat Merkel - als zij tenminste aan de macht blijft - bij zinnen komt, eieren voor haar geld kiest en de eurozone openbreekt. Vooralsnog zijn er geen tekenen die in deze richting wijzen. Het is weinig, moet ik toegeven, maar mooier kunnen we het niet maken.
Lees ook