Muisstille Wilders wint

Sinds eind maart heeft Nederland een nieuwe grootste partij. Althans: virtueel. Dit is de PVV. De partij van Geert Wilders moest afgelopen september nog een pijnlijke en genânte verkiezingsnederlaag incasseren, maar is inmiddels volkomen hersteld van zijn noodlottige avontuur. Al wekenlang staan Wilders en de zijnen stabiel op 28 of 29 zetels, terwijl regeringspartij VVD inmiddels ook onder de SP eindigt, en diens partner PvdA zelfs onder D66.

De PVV gaat inderdaad lekker, wat na zo'n afgang bij de stembus nog geen jaar geleden opmerkelijk is. Maar eigenlijk nog opmerkelijker is de oorzaak van deze plotselinge hoogvliegerij: de PVV heeft hier helemaal niks voor hoeven doen. De PVV is geen grootschalig media-offensief gestart of anderszins regelmatig in het nieuws geweest met opmerkelijke citaten of prikkelende stellingen. De PVV wordt niet veelvuldig geprezen in actualiteitenrubrieken en in krantencolumns. Wilders schuift niet om de zoveel dagen aan bij Knevel & Van den Brink, Pauw & Witteman of Nieuwsuur. Kortom: de PVV heeft een enorm low profile gehouden.

Maar toch wordt de partij behoorlijk beloond door de kiezer, voor het niets doen. Opmerkelijk. Of eigenlijk niet zo opmerkelijk, want iedereen die de Nederlandse politiek in de gaten houdt voelt aan zijn water waar al die zetels vandaan komen: door het geblunder van het kabinet-Rutte II. Alle belastingverhogingen, corruptieschandalen en knip-en-plakakkoorden eisen hun tol. Kiezers hollen weg bij VVD en PvdA en vinden politiek asiel bij de PVV.

De vraag die nu alleen rijst is wel de volgende: hoe gaat de PVV al die mensen weer vasthouden? Tijdens de looptijd van een kabinet staat het kabinetsbeleid centraal: ben je voor of tegen. Maar als er weer verkiezingen aankomen - en de eerste landelijke verkiezingen zijn al in 2015, wanneer de Eerste Kamer opnieuw ingedeeld wordt - gaat het niet alleen meer om kabinetsbeleid.

In verkiezingstijd gaan de discussies ook weer over wat een politieke partij wil met Nederland. Welke regels gaan eraan, welke komen erbij? Wie krijgt er geld en wie moet inleveren? Dit zijn allemaal vraagstukken waar elke partij zélf antwoord op moet geven. Wijzen naar een andere politieke partij ('ja, maar jullie maakten er een potje van') is maar van beperkt belang. Kan de PVV tegen de tijd een coherent antwoord geven dat de regeerbaarheid van de PVV uitdrukt? En minstens zo belangrijk: kan Wilders een beleid formuleren dat zowel de PVV-kiezers van het eerste uur binnenboord houdt, alsmede weglopers van VVD en PvdA? Het vermoedelijke struikelblok bij PvdA-vluchtelingen is de islam, en bij VVD-spijtoptanten de uitkeringenindustrie. Hoeveel bewegingsvrijheid heeft Wilders om standpunten te veranderen en daarbij alle delen van zijn electoraat in huis te houden?

Het wordt een hels karwei om al deze groeperingen een stem te geven binnen de PVV als er weer verkiezingen aankomen. Lopen op eieren, zelfs. Maar vroeg of laat komt ook aan Rutte II een eind, en dan zullen we zien of de PVV na diens geblunder in 2012 een vlekkeloze verkiezingscampagne kan opzetten.