Van Hulp naar Handel en de Hollandse naïviteit

Anders dan hulp brengt handel wel welvaart. Zelfs als het ene land alle producten goedkoper maakt dan het andere land, is handel voor beide landen voordelig. Met handel kunnen landen zich specialiseren op producten waar zij een comparatief voordeel hebben. Daarmee leidt handel ook tot grotere efficiency van het gebruik van schaarse grondstoffen. Met andere woorden wie groen is, is voor handel.

Wie als macro-econoom, of gewoon als logisch denkend mens, naar de wereld kijkt, ziet werelddelen die zich richten op goedkope energie. Ziet andere werelddelen zich richten op goedkope arbeid, of op beide. Die ziet werelddelen die strategische posities kiezen voor strategische grondstoffen. Maar Europa staat erbij en kijkt ernaar. Europa is met zichzelf bezig. Europa gelooft in de goede mensen en is keer op keer verbaasd dat de rest van de wereld gelooft in Machiavelli.

Onlangs hadden wij een debat over handel in de Tweede Kamer. Er werd gesproken over handelsverdragen met oude koloniën, een emotioneel onderwerp. De stelling van de VVD is dat wij moeten stoppen met een hulprelatie met landen die geen handelsverdrag willen afsluiten. Minister Ploumen wees dit voorstel af met het argument dat landen geen douceurtje krijgen als ze wel een verdrag afsluiten en dus ook geen straf als ze het niet doen. Daar brak mijn klomp. Landen die wel een handelsverdrag afsluiten krijgen een enorme bonus: handel en welvaart! Door handel ontstaat een middenklasse die belasting gaat betalen en wie belasting betaalt zal aan haar regering vragen wat er met dat geld gebeurt. Tanzania is een voorbeeld van een land waar de economie meer dan 7% groeit en het parlement een stevige controlerende taak en positie heeft. Dat is een voorbeeld van hoe het zou moeten. Wie als regeringsleider geen handel wil, onthoudt zijn land een welvarende middenklasse die om verantwoording zal gaan vragen. Zo'n regeringsleider kan niet anders dan bang zijn voor parlementaire controle op rijksinkomsten en -uitgaven. En wie als regering dan weet dat er toch een hulprelatie blijft, weet de Zwitserse privérekening gevuld.

Laten wij de naïviteit afschudden. Landen zijn autonoom en mogen zelf hun keuzes maken. Wil je handel drijven, meer dan welkom. Wil je dat niet, prima, maar dat is je eigen keuze. Maar, het kan dan natuurlijk niet zo zijn dat wij wel geld blijven pompen in dat land. Daarmee is geen enkel Nederlands belang gediend. De schaarse tijd en geld die we hebben kunnen we dan beter ergens anders insteken.

René Leegte is lid van de Tweede Kamer voor de VVD en woordvoerder Energie en handel.