Standpunten en Stondpunten

Afgelopen vrijdagavond was de laatste uitzending van dit televisie-seizoen van Pauw en Witteman. Vanochtend heb ik die uitzending gedeeltelijk teruggekeken en daarin gebeurde iets heel merkwaardigs, waar ik eigenlijk niets over teruggelezen heb in de media. Wat gebeurde daar namelijk? Onze minister Timmermans zei daar met zoveel woorden dat hij niet meer geloofde in een federaal Europa. Zie hier, vanaf minuut 32.55.

Eigenlijk heel bijzonder en ook bijzonder eerlijk, dat Timmermans, gevraagd naar verandering van diens vroegere standpunt (door taalkunstenaar Wim Daniëls prachtig verwoord als 'stondpunt'), juist dit voorbeeld noemde. Timmermans:

Het lijkt wellicht een terloopse opmerking van de heer Timmermans, maar hij is ook minister van Buitenlandse Zaken en maakt deel uit van de Nederlandse regering. En hij maakt dergelijke gevoelige uitspraken natuurlijk niet 'toevallig'. In mijn ogen bevestigt deze uitspraak dat de euro-panelen aan het schuiven zijn.

Dat werd nog eens onderstreept door één van onze bekendste televisie-economen, Marike Stellinga, voor wie de belangrijkste 'stondpuntverandering' was, dat zij vroeger heel optimistisch was over de euro, maar daar nu toch heel anders over dacht. Stellinga:

Dat mag toch ook op zijn minst opmerkelijk worden genoemd, want deze televisie-econome heeft ons (dat wil zeggen het Nederlandse publiek) vanaf 2010 voorgehouden, dat de euro het beste was wat ons ooit is overkomen.

Eigenlijk heel bijzonder dat dit door de media niet veel meer is opgepakt, want het betekent nogal een koerswijziging. Het betekent, dat nu ook regeringsfunctionarissen langzaamaan gaan inzien dat de euro en het streven naar een federaal Europa niet langer als succesverhalen worden gebombardeerd, zoals dat tot voor kort ons steeds werd voorgespiegeld, maar dat er eindelijk, eindelijk wat eurorealisme ook bij de gevestigde politieke orde begint te komen. Een ontwikkeling die ik uiteraard van harte toejuich en die, om het toekomstwoord van Wim Daniëls te gebruiken, een hoog 'Fanamisme' gehalte heeft.

Maar Timmermans was niet de enige bekende Nederlander aan tafel. Ook ex minister van Financiën Zalm mocht als 'nationale 'staatsbankier' aan de 'optimisme-tafel' van Pauw en Witteman aanschuiven. Daarom was het buitengewoon jammer, dat de gastheren de voorzet van Wim Daniëls niet inkopten, zoals elke goede journalist zou betamen, toen deze tegen de heer Zalm zei:

Dan verwacht je toch dat er direct gevraagd zou worden aan deze 'Mister Euro' of hij nog steeds hetzelfde 'stondpunt' heeft over de invoering van de euro. Samen met  PvdA'er Kok is deze VVD'er immers verantwoordelijk voor de invoering van de euro in Nederland. Maar in plaats daarvan gingen de heren Pauw en Witteman snel over tot de orde van de dag.

Maar als er één ding duidelijk is geworden uit dat hele euro-avontuur van de afgelopen tien jaar, dan is het wel, dat deze muntunie niet heeft gebracht wat ervan verwacht werd. Het is één doffe ellende geworden. Niet alleen voor de Latijnse landen, maar ook voor de Noordelijke lidstaten, die tot in lengte van jaren de portemonnee zullen moeten trekken als we de eurozone laten zoals hij nu is. Ik zie dat niet gebeuren, al het Franse geroep om een hogere solidariteit ten spijt.

Het is niet de vraag óf de euro verdwijnt, het is de vraag wanneer, en vooral, hoe.