Een aantal gebeurtenissen van de afgelopen week inzake de euro(crisis) nopen tot nadenken. Nadenken over wat er allemaal achter de schermen plaatsvindt.Want ondanks dat de Europese leiders al meer dan drie jaar voortmodderen en in alle toonaarden beweren dat er geen alternatief is voor de euro, ligt er natuurlijk een noodscenario, een Plan B, gereed. En hoe langer de economische malaise met de euro voortduurt hoe actueler dat Plan B wordt.
Vorige week verschafte voormalig VVD leider en oud Eurocommissaris Bolkestein ons een klein kijkje achter de schermen. Hij pleitte voor een sterke parallelle munt voor de Noordelijke landen, de GuldenMark, naast de euro. De gedachte hierachter is, dat de kredietwaardige eurolanden daarmee hun eigen financiële positie kunnen beschermen. Bolkestein zei er desgevraagd bij, dat het initiatief voor een dergelijke GuldenMark zou moeten komen van de Duitse Bundesbank, gesteund door de Duitse regering. Maar hij zei ook dat de tekortlanden zullen zich verzetten 'als de duivel tegen wijwater'. Logisch, want zij leven nu van de geldtransfers van de Noordelijke lidstaten. Opvallend was ook, dat Bolkestein nadrukkelijk uitsloot dat Frankrijk deel zou uitmaken van deze Noord-Europese kopgroep, want het land is 'vrijwel failliet' en wordt 'op ondoordachte wijze geleid'.
Verder kwam deze week het gerucht naar buiten dat de ECB op indirecte wijze de de facto failliete Franse bankensector gaat herkapitaliseren via de STEP-markt (Short Term European Paper market). Opmerkelijk, want dat zou voor de Duitsers normaal gesproken reden moeten zijn om direct uit de euro te stappen. Want de euro kan dan wel zo'n beetje heilig verklaard zijn, helemaal gek zijn de Duitsers natuurlijk niet.
In hetzelfde weekend werd de nieuwe Duitse anti-euro partij Alternative für Deutschland (AfD) officieel opgericht. Zij doet op 22 september aanstaande mee met de Duitse parlementsverkiezingen en zou weleens met hun kritiek op de one-size-fits-all euro voor een verrassing kunnen zorgen. Immers, haar kader bestaat uit alom gerespecteerde en onberispelijke hoogleraren en journalisten uit met name CDU en FDP kringen en men presenteert zich derhalve als een 'deskundigen partij'. Iets dat veel Duitsers ongetwijfeld zal aanspreken en tot nadenken zal stemmen. Volgens AfD moet er een alternatief komen voor de euro, waarbij zelfs een terugkeer naar de D-mark (en andere nationale munten) besproken moet kunnen worden.
Haar voorman, prof. dr. Bernard Lücke, verklaarde in
een recent interview met de Telegraph, dat de one-size-fits-all strategie van de euro-adepten de economische én politieke ondergang van het Avondland tot gevolg zal hebben. Het verdeelt Europa in een Duits blok, bestaande uit de gezonde landen en een Frans blok, bestaande uit de zwakke landen:
"The euro is not a currency under which the European project can prosper. There is a division of Europe now and this is going to become bigger in the future, if we don't stop this process and introduce monetary flexibility for those countries who suffer the most. (...) The euro zone is now promoting strife not unity - and so it is time to quit. (...) My reaction is that the euro splits Europe. It is actually dividing the European nations as it involves a heavy economic burden on those countries. (...) They (including France) should leave and then we would be left with a much smaller euro zone which could then perhaps exist for a longer period of time. It could live on or it could perhaps be dissolved after the southern European countries have left. I have actually heard that economists in France are keen on leaving the euro as they see the problems they are running into. We are dissatisfied voters of all major German parties which long for the dissolution of the euro."
Met deze gedegen argumentatie haalde Lücke het op zich steekhoudende pleidooi voor het behoud van de euro van oud president van de Deutsche Bank, Josef Ackerman onderuit, die in
een artikel, afgelopen maandag, op Bloomberg stelde:
"The destruction of the euro system would be much more expensive than the further construction. We need a united Europe to negotiate at eye level with other major regions like the U.S., China, India and some other countries."
Ook opmerkelijk zijn de sterker wordende geruchten dat Merkel stilletjes hoopt op flink wat zetels voor AfD bij de komende verkiezingen. De gedachte hierachter is, dat een sterke AfD Merkel's positie tegenover Frankrijk zal versterken en haar het noodzakelijke publieke excuus zal bieden om een einde te maken aan het mislukte euro experiment. Immers AfD heeft aangegeven alleen in een coalitie te willen stappen als het euro taboe wordt opgeheven. Ook volgens Bolkestein heeft Duitsland een dergelijk excuus richting Frankrijk nodig.
De vraag is natuurlijk hoe dit allemaal gaat uitpakken. Als we de puzzelstukjes eens op een bepaalde manier in elkaar passen, dan zouden de volgende contouren van een mogelijk scenario kunnen opdoemen.
Zoals bekend was de invoering van de euro een eis van Frankrijk. In ruil daarvoor kreeg Duitsland haar eenwording. Dat was om de (economische, en dus politieke) macht van Duitsland te breken. De sterke D-mark was de Fransen een doorn in het oog, en ze wisten dat ze het economisch nooit zouden kunnen bolwerken tegen hun oude aartsvijand. En met de val van de Berlijnse muur zagen de Fransen hun kans schoon: in ruil voor toestemming voor de Duitse eenwording moesten de Duitsers aan de euro. Frankrijk leeft al decennialang van de ruimhartige Europese (landbouw)subsidies en dacht er met de invoering van de euro ook economisch sterker van te worden. Dat laatste heeft echter geheel anders uitgepakt: door de one-size-fits-all euro heeft de Franse economie de concurrentieslag met de Duitse fundamenteel verloren, zijn hun staatsfinanciën vastgelopen en is hun bankensector failliet. Het opdoeken van de euro en de herinvoering van hun eigen munt om die vervolgens monetair te laten devalueren is dus in het Franse belang.
Desondanks ligt het in de lijn der verwachtingen, dat Frankrijk zich met hand en tand zal verzetten tegen de afschaffing van de euro. Want daarmee wordt de Franse macht en invloed in Europa en de rest van de wereld ernstig aangetast. Bovendien wordt het land dan afgesneden van Noord-Europese steun. Het is dus zeker niet ondenkbaar dat de Duitsers nu toestemming hebben gegeven aan de Fransen om hun failliete bankensector redden met geld van de ECB, op voorwaarde dat afscheid wordt genomen van deze euro(zone), maar natuurlijk wel met instandhouding van de interne markt. Beide landen hebben daar immers belang bij. Uiteraard zal dit nieuws pas ná de Duitse verkiezingen naar buiten worden gebracht, want Merkel moet eerst haar herverkiezing zekerstellen. Mocht dat onverhoopt niet lukken, dan zullen andere sterke eurolanden, bijvoorbeeld Nederland, de knuppel in het eurohok moeten gooien, daarbij Duitsland een dankbaar excuus biedend zich daarbij aan te sluiten. Want zo werkt de politiek nu eenmaal.
Dit artikel is mede geschreven door André ten Dam, onafhankelijk euroresearcher (www.thematheosolution.eu).