Wat als Griekenland uit de euro stapt? Een doemscenario

Alleen de conservatieve en socialistische middenpartijen Nieuwe Democratie en PASOK willen zich houden aan de afspraken die aan de Europese steun voor Griekenland zijn verbonden. Als zij wederom geen meerderheid halen, is het volgens andere Europese landen uitgesloten dat Griekenland nog geld krijgt. Dat is natuurlijk maar afwachten: Europese leiders hebben wel vaker hun beloften gebroken. Maar stel dat ze voet bij stuk houden. Wat staat Griekenland en Europa te wachten?

De Griekse staat heeft voor zo'n 300 miljard euro aan buitenlandse schuld op de boeken staan. 187 miljard daarvan is het schuldig aan de Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit, het tijdelijke noodfonds EFSF, en het Internationale Monetaire Fonds. 155 miljard is het schuldig aan de Europese Centrale Bank en andere eurolanden. Dit geld komt vooral uit Duitsland, omdat de Bundesbank geld leent aan Griekse banken wanneer Griekse spaarders hun geld naar Duitsland overmaken. Neemt de kapitaalvlucht toe, dan moeten de Duitsers steeds meer geld lenen aan de Griekse banken. Dat natuurlijk niet oneindig lang doorgaan.

Op het moment dat Griekenland de voorwaarden van de buitenlandse steun aan de laars lapt, moet de Bundesbank zich af beginnen te vragen hoe lang ze nog door kan gaan met het feitelijk overeind houden van het Griekse bankwezen. Als de Duitsers besluiten dat met het opzeggen van de Europese noodsteun aan Athene een exit uit de eurozone onvermijdelijk is geworden, zal de geldkraan snel worden dichtgedraaid.

Als dat nieuws naar buiten komt, zullen ook de Grieken die weinig geld hebben maar wel gezond verstand hun geld naar het buitenland proberen te sluizen. Dan komen de Griekse banken binnen enkele dagen, zo niet sneller, in de betalingsproblemen. De Griekse staat is bij lange na niet in staat hen te hulp te schieten. Griekenland stevent af op een bankroet.

Tot het zover is, moet de rest van de eurozone worden afgeschermd van het Griekse probleem.

Eerder deze week wist Reuters te berichten dat Europese ministers en centrale bankiers al nadenken over noodmaatregelen. Feitelijk zal een einde moeten komen aan het vrije verkeer van kapitaal in de Europese Unie. Grenscontroles zullen noodzakelijk zijn om te voorkomen dat Grieken met hun fysieke euro's de grens overtrekken om ze op andere Europese banken te storten. De Griekse "euro" is namelijk niets meer waard op het moment dat het land uit de muntunie stapt.

Griekenland kan niet van de een op de andere dag overgaan op de drachme. Althans, niet fysiek. Wat wel zal gebeuren is dat de Griekse overheid in het holst van de nacht aankondigt dat er een nieuwe munt komt. In de tussentijd zal de staat ambtenaren in waardepapier betalen, zogenoemde IOUs (I-owe-you), maar de euro's zijn nog in omloop. De Grieken weten dat de nieuwe drachme sterk in waarde zal dalen. Hun banktegoeden kunnen wel een-op-een in drachme worden omgezet; de eigen munt zal in feite waarschijnlijk 50 tot 70 percent ten opzichte van de euro devalueren. Wat doe je dan? Snel met de euro's die je nog hebt het land uit!

De eigen banken zijn intussen failliet gegaan. De buitenlandse banken in Griekenland zullen geen euro's meer accepteren. De overige Europese landen zullen grenscontroles hebben ingesteld en elke auto met een Griekse kentekenplaat staande houden om te kijken of ze niet met Griekse euro's het land proberen binnen te komen.

Het ergste moet dan nog komen. Stel je woont in Spanje en je ziet wat er in Griekenland gebeurt. Hoe lang zal de gemiddelde Spanjaard de tijd nemen om de grens met Frankrijk over te steken om zijn of haar euro's daar veilig op een rekening te zetten?

En zo is het einde van de euro in zicht.

Foto: Wikicommons / Jannisch