Trouw over ESM: gaat u maar rustig slapen

Waarom doet die Wilders eigenlijk zo moeilijk?

Als u ooit iemand wilt inhuren om te beargumenteren dat wit zwart is en omgekeerd, houdt u dan Trouw-commentator Joost de Vries in gedachten. Gezien zijn "analyse" van Wilders' besluit om naar de rechter te stappen om ratificatie van het ESM verdrag te blokkeren, draait hij zijn hand niet om voor een potje rechtpraten-wat-krom-is:

PVV-leider Geert Wilders spant een kort geding aan tegen de Nederlandse Staat om Nederlandse deelname aan het Europese noodfonds te voorkomen. Op het eerste gezicht lijkt een dergelijke stap geheel te passen binnen Wilders' uitgangspunt: zo min mogelijk Europa, zo veel mogelijk Nederland. Maar diens bewering dat door het fonds bevoegdheden aan Brussel worden overgedragen, klopt niet. Het noodfonds valt niet onder de Europese Commissie, maar is een apart initiatief van de individuele Eurolanden. Ieder land dat deelneemt moet betalen, maar verzekert zich daarmee ook van steun in een mogelijk zware economische toekomst. Wie niet wil betalen, doet niet mee.

Het is van een grensoverschrijdende onnozelheid. Op papier lijkt het ESM misschien een onafhankelijke intergouvernmentele organisatie, maar in werkelijkheid is de organisatie zowel de iure als de facto stevig ingebed in de Europese Unie. Juridisch is het ESM gebaseerd op de Europese Verdragen, specifiek artikel 136 van het Verdrag van Lissabon (overigens is dat gewijzigd artikel nog niet door alle EU-landen geratificeerd, dus in feite heeft het ESM helemaal geen wettelijke basis). Op praktisch niveau is het de Europese Raad die, via de Eurogroep (alle Ministers van Financien van de Eurolanden binnen de structuur van de ECOFIN-Raad) het bestuur uitoefent over het ESM. Het gaat dus niet om een willekeurige groep Eurolanden, zoals De Vries ten onrechte doet voorkomen. Binnen die groep zou ons land bovendien zijn veto over de besteding van Nederlands belastingkapitaal verliezen. Zoals Pieter Cleppe eerder deze week uitlegde in een buitengewoon lezenswaardig artikel is ons stemgewicht te klein om in voorkomende gevallen besluiten te blokkeren. 

Dan de opmerkelijke bewering dat wie niet wil betalen ook niet meedoet. Hiermee kan De Vries in ieder geval niet bedoelen dat het Eurolanden vrij staat om zelf te kiezen of ze wel of niet aan het reddingsfonds mee willen doen. Zou het dan volstekt toevallig zijn dat het aantal ondertekenende landen - 17 - precies gelijk staat aan het aantal Eurolanden? Of bedoelt hij hiermee misschien dat bijdragen aan het fonds volkomen vrijwillig zijn? Niet zodra het ESM-verdrag eenmaal is geratificeerd. Als het ESM-bestuur besluit dat aanvullend kapitaal nodig is omdat de oorspronkelijke pot van €700 miljard niet toereikend is, dan is er niets wat wij daartegen kunnen doen. Betalen moeten we, of we nu willen of niet.

Ik weet dat bij Trouw de lat voor het leveren van commentaar tegenwoordig niet zo heel hoog meer ligt. Zolang je maar een hekel aan Wilders en de gedoogcoalitie hebt en daar openlijk voor uit durft te komen, geven ze je graag een kans. Maar een minimale inhoudelijke toets zou toch niet gek zijn. Het hoeft wat mij betreft zelfs niet eens allemaal te kloppen; in het belang van een stevig debat mag je af en toe best een steekje laten vallen. Maar een artikel waar echt helemaal niets van klopt?