Wat doet populisme in de rechtszaal?
Wereldvreemde rechtsgeleerden aan het woord in Trouw.
Terwijl de Nederlandse bevolking roept om strengere straffen, is er nog een kliekje wereldvreemde (rechts)geleerden dat blijft propageren dat we lief moeten zijn voor crimineeltjes. Dat u roept om hardere straffen, komt volgens deze heren namelijk voort uit uw onmacht om emoties te beteugelen. Samen met het kabinet zorgt u ervoor dat de rechtszaal een sfeer van wantrouwen, wraak en vergelding is gaan uitademen. Wat een knap staaltje wereldvreemdheid.
De tendens om harder te straffen is 'een van de schrijnendste effecten van het oprukkend populisme', aldus hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart:
"Het typeert de neiging om mensen die crimineel gedrag vertonen uit te sluiten van de samenleving. Het idee dat repressie helpt, zelfs bij jonge mensen, is onzin. Als je ergens iets kunt bereiken met een softe benadering is het wel daar. Maar de angst voor misdadigers is kennelijk zo groot dat we niet eens meer bereid zijn om jonge delinquenten van volwassenen te scheiden."
Ach, natuurlijk! Wij willen mensen uitsluiten van de samenleving. Wat een laag onderbuikgevoel! Shame on us.
Volgens Veraart is het geenszins zo, dat strengere straffen delicten voorkomen. Waar ik dan benieuwd naar ben, is op welk bewijs deze stelling gestoeld is. Zou het misschien zo kunnen zijn dat mijnheer Veraart door een roze hippiebril naar de feiten kijkt?
We laten hem nog even aan het woord. Te lange straffen schieten hun doel voorbij, want:
"Er bestaat ook een verzoenende kant van het leven waarbij je zegt: "Het was vreselijk, maar we gaan weer verder."
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de beste man nog nooit criminaliteit aan den lijve heeft ondervonden. Zijn ultra-positieve mensbeeld is nog nooit ontkracht. En dat sterkt hem in de gedachte dat de roep om harder straffen uit de monden van kortzichtige, wraakbeluste en vooral domme mensen komt.
Maar wat Veraart en zijn consorten niet moeten vergeten, is dat een roep uit de samenleving nooit uit het niets komt. Zeker: het evenwicht in het strafrecht is zoek. Maar dat is niet alleen de verdienste van de mensen die vandaag de dag willen dat criminelen harder worden aangepakt. Het populisme in de rechtszaal mag de weegschaal misschien tijdelijk naar de negatieve kant doen uitslaan, maar is niet meer dan een compensatie van de afgelopen jaren van veel te naïef, rooskleurig en soft beleid.
Lees ook