De linkse Wilders is interessanter dan de rechtse

Veel woede en teleurstelling bij rechts Nederland, dat een kabinet dacht te hebben om de vingers bij af te likken en zich nu door Geert Wilders in de steek gelaten voelt.

Ook De Telegraaf, dagblad voor wakker Nederland, doorgaans de hardwerkende kleine man, is uit ergernis over Wilders vol op het orgel gegaan. Joost Niemoller wees er afgelopen zondag op de Dagelijkse Standaard echter al op dat de oude tegenstelling tussen links en rechts was ontploft. En dat klopt deels ook. Wilders had weliswaar een rechts imago, voor links zelfs een 'extreem-rechts', maar was in de praktijk helemaal niet zo rechts. Dat werd weliswaar aan het oog onttrokken door zijn permanente uitvaren tegen de linkse kerk, maar in werkelijkheid scoorde de PVV ook door zich sterk te maken voor de (door Brussel bedreigde) nationale verzorgingsstaat en profileerde hij zich met zijn anti-immigratieagenda als centrum-democraat. Wilders trok kiezers van rechts en van links, en 'het verraad van links' bestaat er nu juist uit dat de linkse elite de eigen achterban in de steek gelaten heeft. Vooral op sociale thema's.

Zo gezien is het dus helemaal geen verrassing dat Geert gebroken heeft vanwege de oudjes, die door 'de onzinnige dictaten van de bureaucraten uit Brussel' nu gekort dreigen te worden op hun AOW en hun koopkracht zien dalen door plannetjes zoals het verhogen van de BTW. Ik vind die campagne tegen Brussel demagogisch, omdat de Nederlandse regering die strenge drieprocentseis zelf heeft gewild en juist ouderen uitermate kwetsbaar zijn als straks de inflatie stijgt of wanneer er vanwege het opbreken van de euro een wereldwijd financieel pandemonium uitbreekt. In zijn VVD-tijd viel Wilders als woordvoerder sociale zaken ook nooit op door sympathie voor de verzorgingsstaat of zijn bewogenheid voor zielige mensen. Maar de PVV heeft gelijk door naar de zorgelijke positie van 'onze oudjes' te wijzen. Rechts Nederland, en vooral de VVD die blind de werkgevers volgt, doet veel te makkelijk over het 'hervormen' van de verzorgingsstaat en het flexibiliseren van de arbeidsmarkt. Dat is allemaal mooi en aardig als je jong en sterk bent en de toekomst nog voor je ligt, maar voor ouderen is zo'n beroep op 'meer zelfredzaamheid' een lege huls en een onheilspellend vooruitzicht. Er bestaat veel onvrede onder Nederlandse jongeren die zich nu al zorgen maken om hun oude dag (het geld zou dan 'op' zijn), maar zij hebben in vergelijking met de jaren tachtig, toen de jeugdwerkloosheid hoog was, niks te klagen. Dat geldt nog meer in vergelijking met Zuid-Europa, waar de jeugdwerkloosheid rampzalig is en de economieën nog nauwelijks zijn hervormd. In Nederland is dat proces dertig jaar geleden al op gang gebracht. Daarvan profiteren de huidige jongeren, die alleen maar rijkdom hebben gekend en voor wie de banen straks weer voor het oprapen liggen als een hele generatie babyboomers met pensioen gaat.

Nee, het zijn die ouderen die voor hun rechten moeten vrezen. Terecht dat de PVV daar aandacht voor vraagt. Neem dat plan dat tussen neus en lippen door wordt aangekondigd om de verhoging van de AOW-leeftijd al in 2015 in plaats van 2020 te laten ingaan. Het wordt weer gebracht als een kleinigheid, en bovendien als een economische 'noodzakelijkheid' waarmee direct resultaten te bereiken zijn. Het zou van 'daadkracht' getuigen als dit even snel naar voren kan worden gehaald. Daarmee fietst het kabinet niet alleen tegen een moeizaam met de vakbeweging bereikt pensioenakkoord in, maar krijgen mensen die nu 62 zijn ineens te horen dat zij pas een jaar later op AOW kunnen rekenen. Een regelrecht schandaal. Mij is onduidelijk of dat ook betekent dat degenen die in 2020 voor AOW in aanmerking komen, de eerste leeftijdsgroep die zich op 66 jaar moet voorbereiden, dan meteen naar 67 wordt 'doorgeschoven'. Dat zou wel de 'logica' van dit voorstel zijn. Maar dat heeft voor 55-plussers, onder wie veel kleine zelfstandigen, gigantische consequenties. Een kabinet dat dit er even in zeven weken met gelegenheidsargumenten doorheen wenst te jassen, kan niet voor betrouwbaar doorgaan. En het is ook helemaal niet redelijk of vanzelfsprekend, maar uiterst dubieus, om bij de AOW in de toekomst rekening te gaan houden met de algemene levensverwachting, wat geloof ik de bedoeling schijnt te zijn. Dat zorgt voor een politieke uitruil tussen stijgende zorguitgaven, die mogelijk ook levensverlengend zijn, en de AOW, die een speelbal wordt van statistieken en economengebabbel. Rechts Nederland heeft straks geen vingers meer over als hierover niet beter - consistenter - wordt nagedacht. En het is gevaarlijk (letterlijk: levensgevaarlijk) over deze thema's de oren naar de jongeren en de opportunistische prikkelliberalen te laten hangen. Wie de AOW als politiek wisselgeld gebruikt, verdient het om zelf te worden ingeruild en afgedankt.

Wat bij rechts te weinig wordt beseft is dat de verzorgingsstaat geen luxe is, maar voor velen het laatste redmiddel om nog enige bescherming te hebben tegen de nukken van de financiële wereldmarkten en de tot machtsmisbruik en corruptie geneigde (democratische) politiek. Het belang van de verzorgingsstaat is door de financiële crisis in de westerse wereld, die een enorm nieuw verdelingsvraagstuk schept, toegenomen. De toekomst is aan een houdbare vorm van sociaal protectionisme, om kwetsbare burgers bescherming te bieden in een woelige wereld. Het aanwakkeren van etnische tegenstellingen of het te hoop lopen tegen Brussel lijken mij contraproductief. Maar het zomaar in het wilde weg hakken in arrangementen van de verzorgingsstaat, op basis van dubieuze rekenmodellen en modieuze inzichten, lijkt mij vooral voor ouderen (en ook jongeren worden oud) minstens zo gevaarlijk. Als mensen hun sociale vangnetten en spaargelden (en ook de AOW is een collectief spaartegoed waarop de individuele burger moet kunnen rekenen bij het regelen van het eigen aanvullende pensioen) in gevaar zien, worden ze onzeker en onvoorspelbaar. Dat is exact wat we nu zien, met kiezers die alle kanten op schieten. Daarom is de linkse Wilders nu interessanter dan de rechtse.