Tot zover 9 december

Het gezegde gaat, dat generaals zich over het algemeen bezig houden met het winnen van de vorige oorlog.  Dit gaat speciaal op voor generaals die zich voorbereiden op defensieve acties; wie wil winnen dient als inventiever dan de tegenstander uit de bus te komen, zodat het voor offensief ingestelde generaals wat minder op gaat. 200 jaar moderne oorlogsvoering hebben dit axioma telkenmale overtuigend bewezen, wellicht met uitzondering van de traditionele Britse tactiek zich hautain terug te trekken op hun onaantastbaar geachte positie aan de andere kant van Het Kanaal.

Niet voor niets bericht het NOS-journaal ons vandaag, dat van de 27 EU-landen er 26 bereid zijn Brussel meer macht te geven over hun begrotingen, met als uitzondering, inderdaad, het Verenigd Koninkrijk.

In tegenstelling tot de vrijwel zonder uitzondering vrolijk optimistische verslaggeving van de meest recent mislukte Eurotop, demonstreert het NOS-journaal vandaag echter een ingetogenheid die aan geeft dat ook in dit bastion van eurofiel optimisme de vertwijfeling begint toe te slaan. Werd 9 december vorige week nog aangekondigd als de laatste kans voor het redden van de euro, en deed men aan het begin van deze week nog vrolijk verslag van een Duits-Franse overeenkomst die de toekomst van onze gezamenlijke munt veilig moest stellen, op de negende december zelf (vandaag!) is daarvan weinig meer te merken. Deemoedig doet men verslag van overeenstemming over een wapenfeit, dat 13 jaar geleden als een noodzakelijk fundament onder de euro had moeten worden gelegd. Om de vergelijking aan het begin van dit artikel door te trekken: dat is vergelijkbaar met het onderdrukken van de liberale opstand in 1848, anno nu. Voor wie het vergeten is: we leven in 2011.

Redden van de euro

Zal dit verdrag de euro redden? Wie dat werkelijk gelooft moet wel een wanstaltig ruim betaald eurofiel politicus zijn. Als de bijeenkomst van 9 december 2011 iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het dat de verzamelde regeringsleiders stilzwijgend overeengekomen zijn de euro op te geven. Een andere conclusie is niet mogelijk.

De markten zullen er best even in trappen. Maar niet veel langer dan het moment dat S&P ergens aanstaande maandag zal aankondigen dat zij haar dreigement van een collectieve verlaging van de kredietwaardigheid van de eurostaten gestand doet. En dan stort het kaartenhuis ineen.

Laten we even terug gaan naar het enige tastbare dat de bijeenkomst van gisteren heeft opgeleverd. Meer macht van Brussel over de Europese begrotingen.

Vertaald naar de Nederlandse verhoudingen kan premier Rutte zelfs met zijn meest hypocriete glimlach niet volhouden dat daarvoor geen soevereiniteit moet worden ingeleverd. Om die afspraken dus in Nederland te kunnen verankeren moet de grondwet worden gewijzigd. Eén blik op de laatste peiling van Maurice de Hond toont u wat daarvan het realiteitsgehalte is. SP en PVV hebben in die peiling samen al meer dan 50 zetels. (Het minimum voor een grondwetswijziging is 100 voorstemmers in de Tweede Kamer, bij aanwezigheid van een voltallige oppositie). Daarmee is die weg afgesloten, en de politieke ontwikkelingen sluiten een fundamentele verandering in die situatie voor dekomende 5 jaar uit.

Onderzoek heeft uitgewezen, dat circa 70% van de Nederlanders voorstander is van het behoud van de euro. Dat klinkt leuker dan het is, maar het zou Rutte c.s. de optie laten een referendum over deze zaak uit te schrijven. Een signaal van uiterste desperatie, maar het is een betere gok dan de parlementaire weg, die niet alleen in het meest gunstige geval 3 jaar duren zal, maar - zoals aangegeven - een vrijwel kansloze operatie is. Andere opties zijn er niet, een daadwerkelijke staatsgreep even buiten beschouwing gelaten.

En dat is alleen Nederland.

Europa

Het Duitse Constitutionele Hof zal er naar verwachting boven op zitten om te verzekeren dat de nieuwe Brusselse suprematie geen voortijdige ingang zal vinden, en daarmee hangt het opnieuw af van de eenstemmigheid van de 26 staten die hebben aangekondigd dit pad te zullen nemen.

Het is ongeloofwaardig. Zó ongeloofwaardig, dat ik er geen twijfel over heb dat de Europese kredietwaardigheid de komende maanden in een vrije val zal raken.

Want er is meer, veel meer.

- In het chauvinistische Frankrijk staat het Front National klaar om van de eurocrisis het belangrijkste strijdpunt van de presidentsverkiezingen in maart te maken. Ook de socialistische kandidaat heeft aangegeven tegenstander te zijn van de aanpak die nu wordt gekozen. Dat maakt Sarkozy vrijwel kansloos als er tussen nu en maart geen werkbare alternatieven worden gevonden.

- Finland liet eerder deze week al geluiden horen (alhoewel niet letterlijk) die er op wezen dat het land haar deelname aan de euro bitter betreurde. De politieke aardverschuiving van afgelopen herfst heeft de Finse politici getoond hoe het nationale sentiment in kracht toeneemt, en als altijd is het hemd nader dan de rok.

- In landen als Griekenland, Spanje, Portugal en Italië zal de haat tegen de EU onder het komende Brusselse regime ongekende vormen aan gaan nemen. Hoe en in welke vorm de destabilisatie in die landen zich zal manifesteren is niet te voorspellen, maar dat de EU met het aangekondigde pact en tien jaar economische depressie over tien jaar nog ongeschonden bestaat lijkt niet waarschijnlijk.

- In gezonde landen zal de buikriem dankzij de Brusselse aanpak, die ongetwijfeld gepaard zal gaan met een zekere transfer van fondsen om onoverkomelijk grote sociale onrust in de PIIGS-landen te bestrijden, eveneens de haat tegen de EU vergroten.

En in die setting moeten de eurofiele Brusselse politici via verkiezingen en grondswetwijzigingen proberen begrotingsdiscpline af te dwingen in landen die daar in betere tijden al niet toe in staat bleken?

2012

Het is maar een greep, die punten hierboven. Maar het is ruim voldoende om te voorspellem dat het niet zal lukken, en dat niemand elders op de wereld het geloven zal. Of de politici die met dit scharminkelige konijn uit de bekende goochelhoed te voorschijn zelf geloven in de overlevingskansen van hun creatie moet dan ook ernstig worden betwijfeld. Hoezeer ook dom en besluiteloos, helemaal gek zijn ze echt niet.

Vandaar dat ik hierboven kwam met mijn stelling, dat gisteren inderdaad een historische dag was, omdat het de dag was dat de euro opgegeven werd, en de eurofielen hun falen erkenden. De komende tijd zullen we opnieuw zien hoe verontwaardigde ministers van financiën voor de camera's uitleggen hoe weinig financiële markten begrijpen van hun o zo verstandige aanpak. Maar achter de schermen zal met verdubbelde ijver worden gewerkt aan het exit-scenario. Want om Sherlock Homes te parafraseren: als alle andere uitwegen zijn afgesloten, rest hen slechts te kiezen voor de enige route die nog open staat. Over de vorm die daarvoor moet worden gevonden zal de komende drie maanden op de Europese ministeries méér worden gepraat dan over het redden van de euro, en wat daarvoor nog kan worden gedaan.

Foto: Wikimedia Commons / spacepleb.