Goede doelen zijn niets dan ellende

Slecht voor donateurs, slecht voor de slachtoffers en slecht voor de goede doelen zelf.

Een uitstekende column van James Worthy in Spits getiteld 'Alles is Bono': de man is hard op weg onze eigen Jeremy Clark te worden. Helaas trekt Worthy aanzienlijk minder internationale pers, waardoor de rake en vlijmscherpe observaties van de man lang niet zo goed belicht worden als wenselijk zou zijn. Het niewste kindje van de Spitscolumnist? Hij richt zich tegen de malafide goededoelenindustrie die in Nederland is ontstaan.

Erover praten is een absoluut taboe in de mainstream media, dat meestal gelooft in sprookjes en oprechte intenties van mensen. Dat mensen écht vanuit de grond van hun hart een tientje overmaken naar Unicef, het KWF of Greenpeace. Niks blijkt minder waar, want het is puur eigenbelang. Een tientje om jezelf weer in de spiegel te kunnen kijken, dat je toch niet compleet harteloos en/of vervuilend bent:

Maar Average Joe is niet het enige slachtoffer wat Worthy in z'n schrijfsel maakt: ook de charitieve instellingen zelf moeten eraan geloven. Hij verwijt ze dat ze het probleem niet oplossen. A bold statement, zoals Engelsen zouden zeggen, maar is het ook een onterechte?

Ik denk van niet. Unicef, het Wereld Natuur Fonds, KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting. Stuk voor stuk sturen ze al tientallen jaren huismoeders langs te deuren om te collecteren en plaatsen ze al evenzolang bedeladvertenties in uw krant, uw opinieblad en komen tegenwoordig zelfs op internet om financiële steun vragen. Copieuze hoeveelheden geld zijn er in deze goede doelen annex zwarte gaten gestoken. En welk goede doel kan u noemen, dat door uw loyale steun zichzelf overbodig heeft gemaakt? U weet wel: voldoende geld vergaard om het probleem wat ze zouden oplossen, daadwerkelijk hebben opgelost?

Precies. Nul. Dat komt omdat goede doelen geen enkel belang hebben bij het overbodig maken van hun eigen werk: dat maakt hun eigen - vaak bijzonder leuk betaalde - baantjes namelijk ook volstrekt overbodig. Dan moeten ze een 'gewoon' kantoorbaantje accepteren bij een kapitalistische marktinstelling, en kunnen de ex-goededoelwerknemers niet meer opscheppen op verjaardagen over die moreel hoogverantwoorde post die ze bekleden.

Dan is er nog een derde categorie slachtoffers van de goededoelenzwendel die niet besproken wordt door Worthy: de daadwerkelijke slachtoffers van een bepaalde aandoening of toestand. De goedgelovige AIDS-patiënten, Ethiopiërs en Latijns-Amerikaanse wezen. Niet alleen worden ze om de tuin geleid met de oplichterij dat hun problemen binnenkort opgelost zullen worden door één of andere hemelse Westerse organisatie, maar ook worden hun problemen op full breedbeeld bekeken op miljoenen televisies. Zogenaamd om fondsen te werven, maar natuurlijk in het echt om zowel leedvermaak op te wekken. Zodat de goededoelengever zich speciaal voelt ('Zie je wel, ik heb het zelf heel goed voor elkaar. Wat sneu voor die mensen in de reclame: laat ik nog maar wat doneren.. dan ben ik helemaal een held!'). Even bot gezegd: het is je reinste porno.

Misschien wordt het eens tijd mijn eigen goede doel op te richten: het goede doel dat alle goede doelen overbodig gaat maken. Weg met de egostrelerij en grootschalige corruptie die de hele 'geef gul'-maatschappij heeft voortgebracht. Maar ja, dat zou niks opleveren, toch? Behalve een pijnlijke paradox.