(Brusselse) reclame bureaucratie

Water lest de dorst? Niet als het aan de Europese Unie ligt. De wetenschappelijke nozem die ooit bedacht heeft dat je het vloeibare levensgoud moet drinken als je dorst hebt mag zich flink gaan schamen, als het aan de geniëen van Brussel ligt. Het is namelijk helemaal niet bewijsbaar. En omdat het niet bewijsbaar is, mag het nooit meer op de verpakking van waterflessen staan. Punt, uit. Een overwinning voor de bureaucratie rijker, en een belangrijke bedreiging voor de consument armer. Stelt u zich immers voor, dat u dorstig bent en zomaar water gaat drinken in de hoop dat het over gaat.....

Tja. Veel belachelijker dan dit wordt het natuurlijk niet. We moeten echter vooral niet denken dat deze betutteling alleen op dit allerhoogste niveau van absurditeiten plaatsheeft. Brussel bedenkt dit staaltje idiotie niet voor niets. Het 'beschermen' van de consument is al sinds jaar en dag een belangrijke taak van de overheid. Soms is dat terecht, zeker. Maar in het geval van reclames is dit gebied wel erg grijs. Waarom zou de consument niet zelf kunnen bepalen wat hij wel en niet gelooft? Dat is toch bij uitstek een zaak van persoonlijke verantwoordelijkheid?

Veel kwalijker nog is het gegeven dat het beschermen van de consument tegen reclameuitingen zeker niet een monopolistische taak van de overheid is. Zo is er in Nederland de Reclame Code Commissie. Een zelfstandig instituut dat bindende uitspraken doet over reclameuitingen die 'niet door de beugel kunnen'. Zelfstandig dus. De overheid bemoeit zich er amper mee. Wie zich er wel mee bemoeien is ruwweg onder te brengen in twee categorieen: mensen met teveel tijd om handen en te weinig relativeringsvermogen, en, daar is 'ie weer, groene ridderclubjes. 

Organisaties als Milieudefensie en Greenpeace hebben als een van hun missies het aanklagen van reclames bij de RCC. Niet gek ook, aangezien de RCC vrijwel altijd gehoor geeft aan op zijn minst een deel van de aanklacht. Hoe kan dit? Welnu, de RCC heeft enkel als doel om reclames te controleren op basis van de eigen regels, die op zijn zachts gezegd nogal aan duidelijkheid te wensen overlaten. Zo zijn Greenpeace en Milieudefensie bijna altijd succesvol op basis van dit artikel, uit de Milieu Reclame Code:

Nogal ruim geformuleerd, zegt ook de RCC zelf in haar uitleg van dit artikel. Wat is nu precies een milieuclaim? Tja. Zegt u het maar. Greenpeace en Milieudefensie zien dit bijvoorbeeld gelegen in de bewering van Atoomstroom dat Kernenergie CO2-vrij is. Dat klopt feitelijk niet, omdat er in het produceren van een kerncentrale CO2 vrijkomt, en ook in het produceren van kernenergie. Dat de hoeveelheid CO2 die vrijkomt onvergelijkbaar veel lager is dan bij andere fosiele en duurzame energievarianten is niet van belang voor het RCC. De consument moet immers beschermd worden tegen misleidingen, en als het niet feitelijk is, dan misleidt het. De vraag is uiteraard welke reclame wel helemaal feitelijk klopt - de Greenpeace reclames zelf bijvoorbeeld? -  maar goed.

Feitelijk heeft Brussel natuurlijk een punt. En Greenpeace ook. Het is wetenschappelijk niet aantoonbaar dat water dorst lest, en kernenergie is niet 100% CO2 vrij. Dat letterlijk iedereen op aarde water drinken wel als dorst lessend ervaart is niet relevant voor de Brusselse bureaucratie, en de motieven van Greenpeace zijn duidelijk genoeg. Maar goed, dat is feitelijk. En feitelijk maakt tandpasta niet in 2 weken witte tanden, en absorbeert maandverband nooit al het, ahum, vocht. De werkelijkheid is altijd net iets anders. Maar daar moet bureaucratie ver buiten blijven. Dat kunnen wij zelf wel bepalen. Brussel heeft dat wel erg duidelijk aangetoont met haar onbegrijpelijk beslissing om midden in een crisis op deze bizarre wijze haar macht te tonen. Nu is het maar hopen dat hier iets aan gebeurt.