Wat doen die mensen op het Beursplein?

Op zaterdag "bezetten" duizenden mensen het Beursplein in Amsterdam. Als we de deelnemers mogen geloven gaat het om een ware volksopstand. Als dat zo is moeten we ons afvragen wat die mensen daar doen.

De Amsterdamse activisten zijn geïnspireerd door de Occupy Wall Street beweging in New York. Daar bivakeren al enkele weken duizenden demonstraten op straat om hun woede te uiten over tal van zaken -- de rol die banken speelden in de financiële crisis van drie jaar geleden, de ongelijke inkomensverdeling in het land, de torenhoge schulden die burgers en bedrijven hebben opgebouwd, de afbouw van de verzorgingsstaat, de doodstraf, dierproeven, noem het maar op. Vrijwel elke linkse en radicaal linkse beweging van belang heeft zich reeds bij Occupy Wall Street aangesloten of zich solidair verklaard met de actievoerders. Daaronder de grootste vakbonden van het land en prominente linkse politici en opiniemakers.

Hoewel er zich weinig conservatieven onder de bezetters van Wall Street zullen bevinden pretendeert de beweging politiek neutraal te zijn en heeft het geen duidelijke doelstellingen geformuleerd. Iedereen is welkom. Eenzelfde openheid moet Occupy Amsterdam kenmerken. Ook in Nederland hebben vakbonden en politici reeds interesse getoond in het prille verzet tegen de macht der banken maar de deelnemers aan de actie zitten niet te wachten op dergelijke inmenging van de gevestigde orde. Zij hebben geen behoefte aan leiders en leiderschap. Ze zijn daar om eens goed duidelijk te maken hoe boos ze zijn op alles en iedereen, meer niet.

De spontaniteit en emotionaliteit van de beweging zijn kenmerkend. Het mantra lijkt te zijn: niet nadenken maar doen. "We willen dat alles verandert en wel nu. Maar we weten niet hoe en eigenlijk ook niet waarom." Maar ze voelen dat er iets grondig mis is. Zij vertegenwoordigen de 99 procent van de bevolking die zich niet schaamteloos ten koste van anderen verrijkt. Zij zijn de 99 procent die de ongrijpbare macht van het grootkapitaal zullen breken.

De antikapitalistische beweging is opgezet via Facebook en Twitter. Dat is noemswaardig want hoewel de actievoerders tegen het bedrijfsleven ageren zijn zij meer dan bereid gebruik te maken van de diensten en producten die de vrije markt hen biedt. Zij zien niet in dat Mark Zuckberg en de CEO van Rabobank maar nauwelijks van elkaar verschillen maar die laatste is een gemakkelijker doelwit van een volkswoede. De banken worden immers verantwoordelijk gehouden voor de economische malaise. Er zijn veel mensen zie zich er kwaad over maken dat diezelfde banken geld kregen van de overheid om overeind te blijven en geen enkele straf kregen opgelegd.

Banken en bedrijven die slechts hun "eigen" belang najaagden wordt de schuld van de crisis in de schoenen geschoven terwijl zij de consument verkochten waarom hij vroeg -- iPhones, kiloknallers en spotgoedkope hypotheken. Dat laatste bleek niet voor iedereen weggelegd maar doe niet alsof het goedwillende volk er door gewetenloze bankiers mee werd opgezadeld zonder eigen verantwoordelijkheid te dragen.

Zie hier de twee meest storende elementen van de Occupy Amsterdam beweging waar helaas nauwelijks aandacht voor is -- de laatdunkendheid waarmee zij zich uitlaten over de "99 procent" die zij aan hun zijde scharen en de poging enige persoonlijke verantwoording te ontkennen.

De Occupy beweging staat vol van de samenzweringstheoriën. We moeten geloven dat bankiers in het geniep de economie aansturen. Dat zij stelen van de armen en jonge mensen geen uitzicht geven op een baan. Dat deze schimmige macht van kapitalisten "de rest" van het volk een kans op weelde en welvaart ontzegt. Het is een prettige gedachte voor mensen die zich tot de kansarmen rekenen -- als het waar is kunnen zij zelfs immers niets aan hun lot veranderen. Dat zij weinig geld hebben en geen carrière hebben gemaakt is niet hun schuld. Het is niet alsof de mensen die wel geld hebben slimmer en sneller zijn, meer risico hebben genomen en meer kansen hebben gegrepen. Nee, de ongelijke welvaartsverdeling in ons land is slechts en alleen toe te rekenen aan het immorele graaien aan de top. Het is de schuld van de rijken en daarvoor moeten ze boeten.

De massa waarvoor de actievoerders beweren op te komen weet niet beter. Die heeft zich maar laten beduvelen door kwaadaardige multinationals en laten verleiden door het holle materialisme van de consumptiemaatschappij. De actievoerders daarentegen weten wat goed voor ons is -- maar vraag vooral niet naar specifieke veranderingen.

In elke linkse actievoerder schuilt een tiran die maar al te bereid is de macht op zich te nemen ook al heeft hij geen idee wat hij ermee aanmoet. Wat de bezetters van het Beursplein willen is niet de macht breken maar de macht overnemen. Waar zij tegen strijden is niet het nepotisme van de gemengde economie waarin de overheid winnaars en verliezers aanwijst. Zij willen helemaal geen eerlijke, vrije markt waarin iedereen voor z'n eigen geld werkt en bedrijven failliet gaan wanneer ze slecht zaken doen. Zij willen dat de overheid andere winnaars kiest (zijzelf) en de winnaars van vandaag de dag (de banken) ten onder laat gaan.

De arrogantie waarmee de Occupy beweging beweert 99 procent van de mensen te vertegenwoordigen is stuitend.

Terwijl miljoenen Nederlanders nauwelijks inkomstenbelasting betalen, betaalt de rijkste 10 procent meer dan de rest van de bevolking bij elkaar. De staat is goed voor 45 procent van ons bruto binnenland product. Een groot deel van die andere 55 procent is vandaag gewoon aan het werk. Er is geen 1 procent die de massa uitbuit. Wel teert een aanzienlijk deel van de bevolking op de productiviteit van anderen. Maar de mensen die daar de dupe van zijn hebben geen tijd om de straat op te gaan.

Foto: mooste