Overdrachtsdiefstal aangepakt, nu de rest nog

Het kabinet heeft aangekondigd de overdrachtsbelasting op koopwoningen met vier procentpunt te verlagen. Terecht, want het gaat om ons eigen geld.

Gisteren werd bekend dat het kabinet snoeit in de overdrachtsbelasting. Verse huiseigenaren en huidige huizenjagers besparen gemiddeld zo'n 10.000 euro op de aankoop van hun huis doordat de belasting van zes naar twee procent zakt. Het kost een beetje - 1,2 miljard euro - maar dan heb je ook wat.

Een effect waarvan ik me al eerder heb afgevraagd of dit wel zo gunstig is, is dat de drempel om een gigantische schuld aan te gaan, hiermee nog kleiner wordt dan al het geval was. En dat terwijl de Nederlandse schuldenlast per capita al tot de hoogsten ter wereld behoort. We hebben in de afgelopen vier jaar te veel mensen in sociale huurwoningen gedrukt en te veel mensen de indruk gegeven dat ze het recht hadden om 'huiseigenaar' te worden, terwijl ze feitelijk een huis van hun bank leenden. (Semi-)aflossingsvrije hypotheken kostten niet alleen klauwen vol aan hypotheekrenteaftrek, maar verziekte bovendien de verhoudingen op de huizenmarkt. In Amsterdam kun je gemiddeld 1500 euro per maand aftikken voor een huurwoning, totale gekkigheid. Dat is een enorm verschil met sociale huurwoningen, waar veel Amsterdammers onherroepelijk in terecht komen. Zo houd je een bizar systeem op de woningmarkt in stand.

In Italië hebben ze dat ironisch genoeg veel beter geregeld. De Italianen kunnen maximaal 60 procent van de koopsom lenen, dus de resterende 40 procent plus eventuele verbouwingen moet uit eigen zak komen. Wanneer je daar een huis 'koopt', ben je zelfs bij de hoogste hypotheek dus al deels eigenaar van je huis. In Nederland kun je 30 jaar in een koophuis wonen dat voor precies nul procent van jezelf is.

Het is ontzettend mooi dat het kabinet de overdrachtsbelasting grotendeels teruggeeft, maar dat is geld waar de overheid wat mij betreft nooit enig recht op heeft gehad. Om de woningmarkt vlot te trekken moeten we echter ook in de sociale woningmarkt en puin ruimen in ons verziekte hypotheekstelsel. Ik ben benieuwd of minister Donner dát ook aandurft.