De tragische ondergang van een Europese telefoongigant

Eens was de Finse telefoongigant onomstreden de grootste ter wereld. In Europa was het marktaandeel zelfs gigantisch. Maar langzaamaan moet Nokia plaats maken voor de macht van Apple en Google.

Het zag er zo mooi uit - het voormalige houtverwerkingsbedrijf Nokia bracht Europa aan de mobiele telefoon en stond op het punt ook de Verenigde Staten te veroveren. Met de communicator-lijn hadden de Finnen een sterke smartphone-lijn in handen en de dumbphones waren degelijk, gingen lang op hun accu mee en kwamen in heel veel verschillende uitvoeringen op hoge snelheid na elkaar op de markt.

Maar één factor had het bedrijf over het hoofd gezien. Een fabrikant van hippe-glimcomputers uit Cupertino die enkele jaren daarvoor de markt van MP3-spelers op zijn kop had gezet en nu ook eens wilde kijken wat er te halen viel op de telefoniemarkt. Apple kwam met een apparaat waar niemand op gerekend had: een touch screen-telefoon die je niet met een stylus hoefde te bedienen en die je vanuit een App Store kon volproppen met applicaties. De iPhone leidde tot welhaast paranoïde kopieergedrag bij de Aziatische telefoonfabrikanten. Uiterlijk zag het er prima uit en over de prijs hoefden we ook niet te klagen, maar geen van allen was in staat om een fatsoenlijk besturingssysteem voor de telefoons te programmeren. Enkel Microsoft had met Windows Mobile nog iets dat ergens op leek, al was dat tot en met de laatste versie niet om over naar huis te schrijven.

Omdat Nokia voorlopig met Symbian een saai maar werkend operating system had, hoefden de Finnen zich nog geen al te grote zorgen te maken. Maar wat Apple lukte in strijd met de hardwarefabrikanten, moest en zou Google ook proberen in de strijd met software-'monopolist' Microsoft. Besturingssysteem Android bracht een revolutie te weeg die met name Samsung en HTC bergen geld bezorgde. Microsoft, Nokia en Sony-Ericsson zagen met lede ogen aan hoe hun merken in no time naar de marges van de markt verdwenen.

Nokia was veel te laat in het van zich afzetten van de puur zakelijke koers en kwam met wat muziektelefoons die nauwelijks zoden aan de dijk zetten. 'No fucking way' dat de Finnen zich van het besturingssysteem van een ander zouden laten voorzien. Zelf hadden ze toch ook een prima besturingssysteem?

Uiteindelijk kwam begin dit jaar de bekentenis dat ze een inschattingsfout hadden gemaakt. Een zak geld van Microsoft zorgde ervoor dat de machtsfactor van weleer met de verrassende mededeling naar buiten kwam dat Windows Phone 7 de nieuwe softwarebasis zou worden. Symbian moet in vijf jaar tijd uitgefaseerd worden en de eerste Nokia-Windows Phone 7-telefoon is inmiddels aangekondigd voor het najaar.

Hoewel ook voor Windows Phone 7 de tijd begint te tikken, is het voor Nokia de laatste mogelijkheid zijn positie in de smartphone-markt vast te houden. Gaan de Scandinaviërs het redden? Ik ben bang van niet. Microsoft is een merk van het verleden en, ondanks dat Windows Phone 7 absoluut geen beroerd besturingssysteem is, zal het nooit het appeal hebben van de concurrenten - met name Apple. Inmiddels moet ook Nokia vrezen voor een positie als merk in de marge. De dumbphones zijn nog steeds onovertroffen - ik heb er privé één naast mijn zakelijke smartphone - maar worden enkel in Afrika nog echt goed verkocht.

Komend najaar komt er een Nokia N9-look-alike (foto boven) op de markt die met een onwaarschijnlijk groot marketingbudget van 90 miljoen dollar aan de man gebracht moet gaan worden. Reken maar dat de wereld zal weten dat Nokia er is. Maar het wordt waarschijnlijk een overal zichtbare laatste worsteling voor een prachtig Europees merk definitief ten onder gaat.