Nadruk op actief burgerschap mooi uitgangspunt van nieuwe visie op integratie.
Gisteren bejubelde Joost hier op deze website geheel terecht de nieuwe integratienota van minister Donner, een document dat als eindproduct kan worden beschouwd van het integratiedebat zoals dat de afgelopen tien jaar is gevoerd. Zo wordt er onomwonden geschreven dat dit kabinet de instroom van kansarme migranten wil terugdringen en dat ervan de mensen (lees: kansrijke migranten) die zich hier wel vestigen, wordt verwacht dat zij werken, zich aan de regels houden en zelf inburgeren. Dat klinkt misschien heel normaal, maar u en ik weten wel beter.
Wie deze notitie echter enkel als integratienota beschouwt, doet het document te kort. Niet voor niets is de titel 'Integratie, binding, burgerschap', en het kabinet geeft dan ook - of zelfs met name - helder aan wat het van u en mij als burger van Nederland verwacht. Wie de notitie goed leest, zal zien dat het in wezen de nieuwe notie van burgerschap is van waaruit daarna de nieuwe visie op integratie voortvloeit:
Het stellen van eisen aan immigranten die zich duurzaam in onze samenleving vestigen is gerechtvaardigd omdat de samenleving die eisen ook stelt aan de eigen burgers.
De notitie rekent dus niet af met de specifieke zieligheidscultus die al sinds jaar en dag rondom immigranten hangt, maar eigenlijk met de algehele gedachte dat wij als burgers van Nederland het zonder de Staat niet af kunnen. Daarom zet minister Donner naast het multiculturalisme ook de verzorgingsstaat bij het grofvuil, aangezien die de iedere sprankje van betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij de burger de nek omdraait. Het kabinet verwacht echter dat iedere burger nu juist actief deelneemt aan de Nederlandse samenleving:
Burgerschap begint met de participatie van elke burger: door een zelfstandig bestaan op te bouwen, door zelfredzaam te zijn en door de spelregels van de Nederlandse samenleving te kennen en toe te passen. Burgerschap berust daarmee op actieve deelname aan alle relevante facetten van de samenleving: op de arbeidsmarkt, in het onderwijs, in de eigen buurt en leefomgeving, door het beschermen en onderhouden van de democratische rechtsstaat, door kinderen op te voeden tot verantwoordelijke burgers, door betrokken te zijn bij medeburgers en hun rechten te respecteren.
Prachtige woorden als u het mij vraagt. Immers worden niet alleen Mohammed en Fatima gemaand tot actieve deelname aan de samenleving, maar ook John en Sylvana die al hun hele leven aan het staatsinfuus hangen en hier en daar wat zwart bijklussen:
Alle mensen hebben de verantwoordelijkheid een zelfstandig bestaan op te bouwen en deel te nemen aan de samenleving. (...) Actieve deelname vereist echter ook dat mensen zich blijven ontwikkelen, al dan niet met behulp van familie, vrienden, buren, verenigingen of kerken.
Van ie-der-een wordt dus verwacht dat hij of zij de schouders onder het Project Nederland zet, want 'de Nederlandse samenleving [is] niet een willekeurige verzameling mensen (...) die hier woont, maar een gemeenschap van burgers met een gedeelde taal, waarden en opvattingen.' Het lijkt me een zinsnede waar rechts Nederland meer dan tevreden mee kan zijn, iets wat eigenlijk voor de gehele notitie geldt; precies een notitie als deze herinnert ons er weer aan waarom we op 9 juni 2010 gestemd hebben zoals we dat hebben gedaan.