Hoe ING zijn ethische standaarden afdwingt

ING heeft, net als bijvoorbeeld Unilever, lak aan de welvaart van de bevolking in ontwikkelingslanden. De bank spendeert zijn tijd liever aan het opstellen en affirmeren van ethische standaarden waaraan bedrijven in ontwikkelingslanden niet kunnen voldoen. Het is de vraag of ING Unilever zal volgen en voor leveranciers uit ontwikkelingslanden de deur op slot doet.

Het staat ING natuurlijk vrij dat te doen. De bank mag zijn leveranciers en handelspartners zelf kiezen. Het probleem is echter dat het zelfverklaarde mecenaat van de moraal (‘wij redden het oerwoud!’), het opbouwen van ontwikkelingslanden tegenwerkt. En dat terwijl ING voortdurend zijn menslievendheid en betrokkenheid bij de derde wereld ventileert. Hypocriet, noemt men dat geloof ik.

In ieder geval zit ING helemaal op de duurzaamheidstour. Het bedrijf is aangesloten bij allerhande zelffeliciterende clubs die erop toezien dat het woord ‘duurzaam’ vaak genoeg gebruikt wordt. ING onderschrijft onder andere de ‘Equator principles’, die de facto zeggen: geen geld lenen aan partijen die onze ethische standaarden niet halen. Dat betekent dus geen financiering voor vele inrastructurele projecten en geen krediet voor ander werk waarbij er spanning bestaat tussen milieu en welvaart.

Een voorbeeld hiervan is de CO2-neutraliteit die ING claimt. Het bedrijf zegt 100 procent CO2-neutraal te werken. Schitterend en waarschijnlijk nog waar ook, alleen illustreert dit nu juist de frictie tussen sociale doelen als welvaart en milieubelangen. De bank laat arme boeren stikken en koopt hun producten niet meer, enkel en alleen omdat die boeren niet duurzaam en verantwoord genoeg bezig zijn. ING smoort welvaart in ontwikkelingslanden in de kiem.

Om zijn CO2-doelstellingen te halen, is ING onder bezig allerlei Maleisisch bos te redden. Schitterend, alleen jammer dat er nu geen voedsel verbouwd mag worden waardoor de lokale gemeenschap honger lijdt. Het WWF wil door zijn zogenaamde ‘Market Transformation Initiative’ een set ethische standaarden afdwingen bij grote multinationals. Als ING straks ook aanpapt met het WWF, financiert het geen ontwikkeling meer, enkel milieu. En dat terwijl ING ontwikkeling en welvaart zou moeten financieren naar de wensen van zijn klanten, niet die van NGO’s.

Het is goed dat ING zich inzet tegen ontbossing, maar laten we niet vergeten dat ontbossing nog altijd een keuze is. Het is niet per definitie verkeerd om bos te kappen, zie Nederland en de rest van Europa. Boskap is soms nodig om tot welvaart te komen. Dat vinden wij westerlingen niet leuk en misschien zelfs een verwerpelijke gedachte, maar we moeten wel onderkennen dat het niet onze keuze is om te maken. Mogen wij de mensen in ontwikkelingslanden hun welvaart ontzeggen, omdat wij hun milieu belangrijker vinden? Het lijkt me niet, vooral omdat welvaart de beste manier is om milieubescherming te bevorderen.

En het goede nieuws is dat het niet zo enorm slecht gaat met het oerbos: de laatste tien jaar is de snelheid waarmee het gekapt wordt sterk gedaald. In Zuid-Oost Azië is de kapsnelheid gehalveerd. En dát er gekapt wordt is op zich geen schande; het komt mee met de ontwikkeling van een land. Het probleem is dat ING boskap vergelijkt met de productie van clusterbommen en het daarom niet wil financieren. Alsof het kappen van bos illegaal is! Hout- en voedselproductie is volgens ING dus hetzelfde als maken van munitie, hoewel ook dat laatste niet illegaal is.

En dat is het punt: ING denkt (inter)nationale wetten te moeten complementeren of verbeteren omdat het zijn eigen ethische standaarden zo hoog acht. Het is een fijn in het westen een vroom en groen gezicht te hebben, maar het is hypocriet te denken dat de bevolking in ontwikkelingslanden daar niet onder lijdt.

Stiekem weet ING dat ook, daarom investeert de bank ook in scholen in onontwikkelde gemeenschappen in Maleisië. Handig joh, zo’n school, vooral als er geen wegen naartoe leiden omdat ING die niet wil financieren. Het is een typisch voorbeeld van de Januskop van ING.