De PvdA verliest - en de kogel kwam van GroenLinks

Dat de missie naar Kunduz doorgaat moet een opluchting zijn voor iedereen die het belang van gesloten NAVO-gelederen in de strijd tegen het moslimterrorisme inziet. Daarom was elke missie goed, ook als die uit een kolonne VW-busjes met hippies zou bestaan zoals die in de vroege jaren zeventig door deze streken trokken. Toen was Afghanistan op weg naar India met de Magic Bus nog veilig, en het is een mooi wazig toekomstbeeld - te mad, man! - als die lang vervlogen tijden ooit weer terugkeren. Ook goed voor onze coffeeshops.

Internationaal gezien dus helemaal oké, maar natuurlijk ging het gisteren vooral om de Haagse politiek. En daarbij heeft de PvdA een ongelofelijke nederlaag geleden, die nog lang zal nadreunen en waarover nu al volop bij Joop wordt getreurd. Mochten er nog PVV'ers over de missie naar Kunduz zitten te miezemuizen, dan hebben ze hier een mooie kaaskorst om hun knaagtanden aan te scherpen. Eerlijk gezegd had ik wel gedacht dat de missie zou doorgaan, omdat de PVV een motie van wantrouwen tegen het kabinet over deze kwestie nooit zou steunen, maar dat Mark Rutte daarvoor ook een echte meerderheid in de Kamer via steun van de ChristenUnie, D66 en vooral GroenLinks wist te halen overtreft de verwachtingen.

Dat dit een verschrikkelijke nederlaag voor de PvdA is, staat vast. Misschien dat zij er electoraal nog enig garen bij weet te spinnen, maar daar staat het strategisch isolement - opgesloten in een verliezersfront met SP en in mindere mate PVV - tegenover. Daarmee betaalt de PvdA uiteindelijk toch de prijs voor het rapport van de Commissie-Davids waarmee de sociaal-democraten hun gelijk dachten te halen tegenover de vorige MP, en voor het wegduikgedrag van Wouter Bos, die eerst uit Uruzgan wegliep, daarna uit Balkenende-IV, en uiteindelijk uit de hele politiek. Gisteravond kwam de kogel van GroenLinks, maar daarvoor had de PvdA al in eigen voet geschoten.

Ga maar na: van de hele 'strategie' om via Afghanistan het kabinet op te blazen en de grote verzoener Job Cohen in het Catshuis te krijgen is niets terecht gekomen, en tot overmaat van ramp moet de PvdA - na eerst al de VVD en de PVV er met de verkiezings- en regeringsbuit vandoor te hebben zien gaan - ook nog toezien hoe het niet is gelukt om ter linkerzijde 'de boel bij elkaar te houden'. Want daar komt het 'overlopen' van Alexander Pechtold en Jolande Sap, die in werkelijkheid de PvdA hebben ingehaald wat internationaal realisme en pronkiaans idealisme betreft, op neer. Je mag hier gerust van een bermbom spreken die de PvdA aan de zijlijn heeft geplaatst en als een fragmentatiebom is ontploft. De op samenwerking gerichte PvdA bleek al niet in staat om met het CDA te regeren, en nu is ze ook nog door haar 'natuurlijke bondgenoten' D66 en GroenLinks op haar nummer gezet. En dat terwijl de PvdA met Frans Timmermans en Bert Koenders toch over buitenlandwoordvoerders (en strategen) beschikt die echt niet dom zijn. Dat maakt het allemaal nog dommer en - vanuit klassiek sociaal-democratisch perspectief - triester. Dan kun je wel verontwaardigd gaan zitten mokken over de 'naïveteit' van Jolande Sap, die zich door alle toezeggingen van het kabinet heeft laten inpakken en akkoord is gegaan met een uitburgeringscursus linkse politiek, maar de eerste partij die over de eigen onnozelheid moet nadenken is de PvdA. En in dit hele verhaal komt Maxime Verhagen (wel de stille winnaar) niet voor, dus aan hem kan de rol als 'rat' en kwade genius ditmaal niet worden toegeschreven.

Rest nog de vraag waarom GroenLinks het linkse eenheidsfront al meende te moeten opblazen voordat de eerste kogel op rechts was afgeschoten. Zelf vind ik dat Jolande Sap krediet verdient, want het trotseren van haar eigen achterban is voor een politiek leider die net is begonnen buitengewoon moedig en we moeten niet uitsluiten dat GroenLinks - net als de Grünen in Duitsland - serieus van plan is om uit het eigen nihilistische actievoerderswereldje te kruipen. Maar speelde ook irritatie over een PvdA die altijd de eerste viool wil spelen een rol? Lijkt me een mooie klus voor de schrijvers op Joop om de komende weken uit te pluizen. Het is daar hoog tijd voor een wijze uyl die van wanten weet.