Het Internationale Strafhof

Het Keniaanse parlement heeft woensdagavond 22 december de regering met overweldigende meerderheid opgeroepen zich uit het Statuut van Rome terug te trekken. Het Internationaal Strafhof is op dat statuut gebaseerd.

De hoofdaanklager bij het hof, Luis Moreno Ocampo, maakte vorige week bekend dat hij vicepremier Uhuru Kenyatta en vijf andere prominente Kenianen wil dagvaarden voor hun betrokkenheid bij het geweld na de presidentsverkiezingen van december 2007.

In Kenia heeft die verklaring tot beroering geleid. Als de regering de oproep volgt, wordt het Oost-Afrikaanse land de eerste staat die zich uit het statuut terugtrekt. Het statuut voorziet in die mogelijkheid. De terugtrekking heeft echter alleen betrekking op mogelijke toekomstige misdaden en niet op zaken die al lopen.

Twee dingen zijn belangrijk:

1) Als staten zich gaan terugtrekken uit dit Strafhof, zal dat een belangrijk precedent zijn.

2) De zaak die het Internationale Strafhof hier begonnen is, is een zaak van een type dat naar mijn weten tot nog toe altijd werd beschouwd als een 'binnenlandse aangelegenheid'.

Dat laatste betekent niet, dat er mogelijk geen aanleiding is, de beklaagden inderdaad te straffen. Het gaat er om, dat het een inmenging in de nationale soevereiniteit van Kenia betekent.

Als zodanig is dit een poging van het Internationale Strafhof zich supranationale bevoegdheden te verwerven in de zin van een Internationaal Hooggerechtshof. Dit is hoogst onwenselijk, en inderdaad een uitstekende aanleiding om zich uit het Statuut terug te trekken.

Als het Internationale Strafhof van deze koers niet ondubbelzinnig afstand neemt, is het ook voor Nederland een verstandige zet verder van deelname aan dit Strafhof af te zien.

Zoals de ellende rondom het Europese Hof al ondubbelzinnig heeft aangetoond, is een voortgaande bemoeienis van juridische scherpslijpers met de pragmatische noodzaak van alledaags beleid geregeld aanleiding tot allerlei noodverbanden die ongezonder aandoen dan de oorspronkelijke maatregelen.

Dit is een kwestie die nauwlettend in de gaten moet worden gehouden, om te voorkomen dat we later in moerassen verdwalen waar we nooit heen hebben gewild. De praktijk met het Europese Hof illustreert dit.