Is toewijzing wrakingsverzoek wel een overwinning voor Wilders?

De toewijzing van het tweede wrakingsverzoek in de zaak-Wilders is door menigeen met gejuich ontvangen. Niet in de laatste plaats door Wilders en zijn advocaat Bram Moszkowicz. Die laatste noemde het zelfs een overwinning. Dat betwijfel ik echter ten zeerste.

Moszkowicz' wrakingsverzoek zag op de beslissing van de rechtbank om Moszkowicz' verzoek tot het horen van Hans Jansen als getuige door te schuiven tot na de sluiting van het onderzoek ter terechtzitting. Daardoor had de rechtbank (wederom) de schijn van partijdigheid over zich gekregen, aldus Moszkowicz en later ook de wrakingskamer van de Rechtbank Amsterdam.

De cruciale vraag is echter waarom de rechtbank tot die beslissing kwam. Waarom willigden de rechters Moszkowicz' verzoek niet gewoon in? Het verhoor zou zo kunnen worden geregeld. Hans Jansen was immers aanwezig in de zaal.

Ik denk dat dit komt doordat de rechtbank al had besloten Geert Wilders op 5 november op alle punten vrij te spreken. Het was per slot van rekening de bedoeling dat het vandaag de laatste dag zou zijn van de strafzaak tegen Geert Wilders. Zo'n beetje alles wat had moeten worden behandeld, was behandeld. De rechters hadden zich ongetwijfeld al een goed idee van de zaak en het 14 dagen later te wijzen vonnis gevormd. Die 14 dagen tussen sluiting van het onderzoek ter terechtzitting en uitspraak zouden zij dan gebruiken om hun reeds gevormde idee van algehele vrijspraak van een solide juridisch fundament te voorzien. De rechters waren waarschijnlijk al veel te veel bezig met die 14 dagen en het getuigeverzoek van Moszkowicz als een vervelende bijkomstigheid zagen. De rechters wisten al dat zij zouden gaan vrijspreken en zagen een nieuw getuigeverhoor en daaropvolgend niet-ontvankelijkheidsverweer als tijdverspilling.

"We schuiven het gewoon door tot het vonnis, daarin spreken we Wilders vrij en dan is er geen haan meer die kraait naar Hans Jansens verhaal." Zo moet het vrijdag ongeveer zijn gegaan in de raadkamer van mrs Moors, Lommen - van Alphen en Van der Nat. En in principe is dat niet eens een zo vreemde gedachte. Moszkowicz zei zelf ook tegen de voorzitter van de wrakingskamer dat wanneer hij zou weten dat de rechtbank Wilders zou gaan vrijspreken hij zijn wrakingsverzoek onmiddellijk zou intrekken.

De fout die de rechtbank hier beging, is er één die zij reeds eerder in het proces ook heeft gemaakt: het miskennen van de importantie van deze strafzaak. Het gaat hier niet alleen om Geert Wilders; er staat hier veel meer op het spel. De rechtbank wilde echter steeds maar weer laten zien dat het voor haar een zaak is als alle anderen. Dat is simpelweg niet het geval. Het is dan ook uiterst noodzakelijk dat de drie nieuwe rechters doordrongen zijn van dit feit, maar daar mogen we nu toch wel vanuit gaan...?

Uiteindelijk was het overigens wel logisch dat de wrakingskamer het wrakingsverzoek toewees. Men kon simpelweg niet anders. Na het eerste wrakingsverzoek en het incident met de begripvolle opmerking van voorzitter Jan Moors over de vrouw die Fitna niet wilde zien, was dit de druppel die de emmer deed overlopen. Het afwijzen van dit wrakingsverzoek zou het vertrouwen in de rechtspraak een te grote deuk opleveren bij het publiek; zelfs als Wilders uiteindelijk zou worden vrijgesproken.

Nu zullen er dus drie nieuwe rechters moeten worden gevonden die de nieuwe rechtbank zullen vormen en zij zullen zich moeten inlezen in de gehele zaak. Daar gaan een aantal maanden overheen. Ook zal Moszkowicz ongetwijfeld een verzoek tot het horen van Hans Jansen als getuige doen, om zodoende de hele affaire met raadsheer Tom Schalken in zijn preliminaire verweer te kunnen verwerken. Als die nog te vormen nieuwe rechtbank slim is, honoreert zij één van die preliminaire verweren zodat de nieuwe behandeling al klaar is voordat 'ie goed en wel kan beginnen. Aan de andere kant is een algehele vrijspraak natuurlijk een veel mooiere overwinning voor de vrijheid van meningsuiting. De tijd zal het echter uitwijzen. Voorlopig rest ons niets anders dan wachten.

Hier de volledige beschikking van de wrakingskamer.