Niet trainersmacht maar overheidsingrijpen heeft het Nederlandse voetbal vervuild
Henk Kesler neemt afscheid als directeur betaald voetbal van de KNVB, reden om vandaag in een groot interview met De Volkskrant (geen digitale versie beschikbaar toch wel) zijn mening over (de toekomst van) het Nederlandse voetbal te geven. Die mening houdt overigens vooral in dat hij herinnerd wil worden als de man die (mede) het WK naar Nederland bracht en dat iedere Nederland daar blij om moet zijn. Wie anders denkt is namelijk een 'zure calvinist'.
Interessanter is zijn opvatting over de oorzaak van de slechte toestand waarin veel voetbalclubs verkeren:
Ook na al die jaren verbaast hij zich, bijvoorbeeld over 'clubbestuurders die elke keer luisteren naar de trainer'.
'Die stelt dat ze een speler bijna voor niks kunnen halen, want investeerders betalen toch. Maar slechts weinig investeerders verdienen hun geld terug. Wees niet zo naïef. Je hoeft niet gestudeerd te hebben om te weten dat het misgaat als je meer uitgeeft dan je binnenkrijgt.'
Het bizarre is echter: het gaat, één uitzondering daargelaten, niet mis als een club langdurig verlies maakt. In dat geval komt namelijk de gemeente met een grote zak geld om de hoek kijken, zodat uiteindelijk ook belastingbetalers zonder interesse in voetbal gedwongen worden om mee te betalen aan de plaatselijke voetbalclub. Dit levert overigens ietwat lachwekkende taferelen op; veel gemeenten eisen namelijk als tegenprestatie dat de club de naam van de gemeente (nadrukkelijk) in de clubnaam verwerkt. Zo heet VVV tegenwoordig VVV Venlo, oftewel Venlose Voetbal Vereniging Venlo. Het meest recent voorbeeld is Roda JC, dat heet sinds kort Roda JC Kerkrade.
Kesler kan de schuld wel leggen bij bestuurders 'die elke keer luisteren naar de trainer', maar zonder de praktische garantie van overheidssteun zou dit vanzelf afgestraft worden. Kesler denkt hier echter deels anders over:
Bijdragen van gemeenten aan de exploitatie vind ik uit den boze. Als gemeente mag je wél een gezonde betaald voetbalorganisatie in je stad koesteren. Er zijn steden die niet kunnen zonder voetbal. Dat mag best iets kosten, al is het een bijdrage in maatschappelijke projecten. Als club moet je ook je plaats in de samenleving verdienen. Dan kan het gebeuren dat de ene club meer steun krijgt van een gemeente dan de andere. Zo is het leven. Waarom heeft de een een knappe vrouw en de ander een lelijke?
Dat de ene club meer overheidssteun krijgt dan de andere is echter niet anders uit te leggen dan competitievervalsing. In een eerlijke competitie zou bijvoorbeeld Vitesse al lang failliet gegaan zijn. Bovendien is de (garantie op) overheidssteun een grote stimulans voor bestuurders om meer risico te nemen dan verantwoord. In de economische wetenschap heet dit moral hazard: individuen nemen meer risico wanneer ze de garantie (denken te) hebben dat een ander hen redt wanneer het risico verkeerd uitpakt. Kortom: om dezelfde reden dat banken en landen niet gered moeten worden van de gevolgen van hun eigen fouten, mag dit ook bij voetbalclubs niet gebeuren. Een mooie opgave voor het aanstaande kabinet: verbied gemeenten om voetbalclubs, op welke manier dan ook, financieel te steunen.
